دلایل ایجاد درد در لثه ها

بسیاری از افراد، با درد لثه دست و پنجه نرم می کنند. درد، التهاب و یا خونریزی از لثه ها می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در این مقاله به 12 علت می پردازیم.

درد در لثه

محکم و خشن مسواک زدن و نخ دندان کشیدن

برای حفظ سلامت دهان و دندان، استفاده از مسواک و نخ دندان امری ضروری است. با این حال، اگر دندان ها خشن و بدون ظرافت مسواک زده شوند، در لثه ها التهاب به وجود می آید و به بافت نرم اطراف دندان ها، آسیب وارد می شود؛ به خصوص اگر مسواک از نوع سخت باشد.

اگر لثه های شما، پس از مسواک زدن درد می گیرند، بهتر است که از مسواک نرم استفاده کنید. مسواک نرم، به خوبی نوع سخت دندان ها را تمیز می کند. همچنین، باید به یاد داشته باشید که با ظرافت و ملایمت دندان ها را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.

درد در لثه

بیماری لثه (بیماری پریودنتال)

درد، التهاب، قرمزی و خونریزی لثه ها می تواند از نشانه های بیماری لثه (بیماری پریودنتال) باشد. بیماری پریودنتال معمولا در اثر خوب مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن به وجود می آید. رایج ترین نوع بیماری لثه، ژنژیویت (gingivitis) است. پریودنتیت (periodontitis) نوع حاد تر و شدید تر بیماری لثه است و کمتر دیده می شود.
اگر ژنژیویت به موقع تشخیص داده شود، با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان آن را به طور کامل درمان کرد. اگر ژنژیویت به موقع درمان نشود، بیماری پیشرفت می کند و به پریودنتیت تبدیل می شود. در مراحل حاد بیماری لثه، امکان از افتادن دندان ها وجود دارد. برای جلوگیری از درد لثه، روزی دو مرتبه دندان ها را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. استفاده از دهانشویه نیز، توصیه می شود.

درد در لثه

زخم های کوچک در دهان (canker sores or mouth ulcers)

در بعضی از افراد، زخم های کوچک دردناک و غیر واگیرداری در ناحیه دهان و به خصوص لثه ها دیده می شود. این زخم ها معمولا قرمز هستند و یک لایه سفید رنگ آن ها را می پوشاند. علت ایجاد این زخم ها هنوز مشخص نیست. بسیاری بر این باورند که عفونت های باکتریایی و ویروسی این زخم ها را ایجاد می کند. افرادی که به بیماری های خودایمن مبتلا هستند، بیشتر دچار زخم های دهانی می شوند.

راه حل درمانی مشخصی برای از بین بردن زخم های دهان وجود ندارد. معمولا پس از 14 روز، خود به خود از بین می روند و ناپدید می شوند. اگر زخم های دهانی بیشتر از سه هفته در دهان باقی ماندند، باید با دندان پزشک مشورت کرد.

درد در لثه

مصرف تنباکو

کشیدن سیگار و استفاده از تنباکو به لثه ها آسیب وارد می کند. تنباکوی بدون دود، مانند تنباکو جویدنی، برای لثه ها و دندان ها خطرناک تر است. تنباکو یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد درد در لثه ها است. برای حفظ سلامت دهان و دندان ها، باید از محصولات تنباکو پرهیز کرد. همچنین، تنباکو در ایجاد سرطان نیز نقش دارد.

واکنش آلرژی و حساسیت نسبت به محصولات بهداشتی دهان و دندان

مواد موجود در خمیردندان، دهانشویه و دیگر محصولات بهداشتی، می تواند برای برخی از افراد آلرژی زا باشد. آلرژی و حساسیت، یکی از عوامل ایجاد درد در لثه ها است.

اگر فکر می کنید به محصولات بهداشتی دهان و دندان، حساسست دارید، سعی کنید ماده آلرژی زا را پیدا کنید. تک تک محصولات را به تنهایی استفاده کنید و ماده آلرژی زا را بیابید. زمانی که ماده حساسیت زا را یافتید، استفاده از آن را متوقف کنید. با مشورت با دندان پزشک خود، می توانید محصول جایگزین را انتخاب کنید.

واکنش حساسیت نسبت به مواد غذایی

درد و حساسیت لثه ها، می تواند ناشی از آلرژی به مواد غذایی خاص باشد. ماده غذایی آلرژی زا را با کمک رژیم غذایی حذفی (elimination diet) بیابید و از خوردن دوباره آن، تا جای ممکن، بپرهیزید. در رژیم غذایی حذفی، ماده غذایی مورد نظر به مدت 30 روز مصرف نمی شود. پس از گذشت 30 روز ماده غذایی در رژیم قرار می گیرد و واکنش بدن نسبت به آن سنجیده می شود.

روش سریع تر برای یافتن ماده غذایی آلرژی زا، مراجعه به متخصص حساسیت و آلرژی ها (allergist) است. این افراد متخصص با دریافت سوابق بیمار، پرسش سوالات و انجام معاینه، علت ایجاد آلرژی را پیدا می کنند و روش های درمانی را به بیمار پیشنهاد می دهند. یکی از رایج ترین راه های درمانی، پرهیز از ماده حساسیت زا است.

درد در لثه

سوختگی ها

سوختگی لثه ها در اثر خوردن و نوشیدن غذاها و مایعات داغ می تواند باعث ایجاد درد در بافت نرم دهان شود. اگر از سوختگی ها خوب مراقبت شود و ماده غذایی داغ دیگری مصرف نشود، پس از حدود 10 روز، لثه ها بهبود پیدا می کنند.

تغییرات هورمونی

در خانم ها، تغییرات هورمونی در سنین مختلف، می تواند بر سلامت لثه ها تاثیر بگذارد.

درد در لثه

بلوغ (puberty)

تغییرات هورمونی که در هنگام بلوغ رخ می دهد، باعث افزایش جریان خون در لثه ها می شود. به همین دلیل، در این دوران ممکن است لثه ها ملتهب و حساس باشند.

عادت ماهانه (menstruation)

هر ماه، قبل از شروع عادت ماهانه در خانم ها، ممکن است لثه ها متورم و ملتهب شوند. همچنین، خونریزی از لثه ها در این زمان بیشتر رخ می دهد. تغییرات به وجود آمده در لثه ها، پس از اتمام عادت ماهانه، خود به خود از بین می روند.

بارداری

از ماه دوم یا سوم بارداری تا انتهای ماه هشتم، امکان دارد لثه ها ملتهب و حساس شوند. به علاوه، برخی خونریزی از لثه را نیز تجربه می کنند.

قاعدگی

در این دوران، بسیاری از خانم ها دچار خشکی لثه می شوند. خشکی لثه می تواند به درد و خونریزی بینجامد.

اگر احساس می کنید عوامل هورمونی ذکر شده، درد لثه را در شما به وجود آورده اند، با دندان پزشک خود مشورت کنید تا او بهترین راه درمانی را به شما پیشنهاد دهد.

درد در لثه

آبسه دندان

عفونت های ایجاد شده در اطراف ریشه دندان، می توانند آبسه را به وجود بیاورند. آبسه دندان ها باعث التهاب، درد و حساسیت در لثه ها می شود. در صورت تشخیص آبسه، دندان پزشک بلافاصله درمان را آغاز می کند. یکی از راه های درمانی عصب کشی (root canal) است.

درد در لثه

دندان های مصنوعی

دندان های مصنوعی که به درستی در دهان قرار نمی گیرند می توانند لثه را ملتهب کنند. اگر این التهاب ادامه پیدا کند و مستمر باشد، ممکن است لثه ها به صورت دائمی آسیب ببینند و یا فرد دچار بیماری پریودنتال شود. فرد با مراجعه به دندان پزشک می تواند دندان های مصنوعی را متناسب با دهان خود تنظیم کند. با انجام این کار، بافت نرم اطراف دندان ها نیز اذیت نمی شود.

درد در لثه

کمبود ویتامین

رژیم غذایی صحیح و مناسب، در سلامت دهان و دندان ها تاثیر به سزایی دارد. در یک رژیم غذایی خوب، ویتامین B و C به مقدار کافی وجود دارد.

کمبود ویتامین می تواند مشکلات زیادی را به وجود بیاورد؛ از جمله التهاب و حساس شدن لثه ها. رعایت رژیم غذایی سالم و دریافت مقادیر کافی ویتامین و مواد معدنی در هر روز، کمبود ویتامین را از بین می برد.

درد در لثه

سرطان دهان (oral cancer)

سرطان دهان معمولا به صورت التهاب و درد مستمر در لثه ، گونه، زبان و یا لوزه ها ظاهر می شود. اگر التهاب، درد و یا حساسیت بافت نرم دهانتان، پس از گذشت دو هفته بهبود پیدا نکرد، توصیه می شود به دندان پزشک خود مراجعه کنید. درمان سرطان دهان، معمولا از طریق عمل جراحی و خارج کردن بافت و سلول های سرطانی، رادیوتراپی (radiation therapy) و شیمی درمانی (chemotherapy) صورت می گیرد.

کلام آخر

عوامل متعددی باعث ایجاد درد در لثه ها می شوند اما با داشتن سبک زندگی سالم و رعایت بهداشت دهان و دندان، تا حد زیادی می توان از التهاب و ناراحتی در لثه ها جلوگیری کرد. اگر شما هم دچار درد، التهاب و ناراحتی بافت لثه شده اید و پس از گذشت دو هفته، این علائم بهبود پیدا نکرده اند، به دندان پزشک متخصص جراحی لثه مراجعه کنید. دندان پزشک با انجام معاینه، مشکل را تشخیص می دهد و در صورت نیاز، درمان را آغاز می کند.