ارتباط سرطان خون با خون ریزی لثه

لوسمی (leukemia)، نوعی سرطان است که بر روی سلول های خونی تاثیر می گذارد و باعث خون ریزی های غیر عادی می شود؛ برای مثال خون ریزی بینی یا لثه ها. مشکلات و بیماری های متعددی می توانند خون ریزی از لثه ها را ایجاد کنند. لوسمی (سرطان خون) از دلایل رایج خون ریزی نیست. برای یافتن علت اصلی خون ریزی لثه باید به پزشک و دندانپزشک مراجعه کرد.

در این مقاله، به ارتباط میان سرطان خون و خون ریزی لثه ها می پردازیم. همچنین، سایر علائم لوسمی را شرح می دهیم و روش های درمانی را معرفی می کنیم.

چه ارتباطی میان خون ریزی لثه ها و سرطان خون وجود دارد؟

لوسمی، نوعی سرطان است که سلول های مغز استخوان شرکت کننده در ساخت خون را تحت تاثیر قرار می دهد؛ به خصوص گلبول های سفید. تغییرات ایجاد شده در خون و سلول های خونی ممکن است باعث کاهش پلاکت ها شود. پلاکت ها در لخته شدن خون نقش دارند و از خون ریزی های شدید جلوگیری می کنند. یکی از علائم رایج سرطان خون، خون ریزی های غیر عادی است.

خون ریزی ناشی از لوسمی ممکن است لثه ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برخی از انواع سرطان خون، مخصوصا لوسمی میلوئید حاد، می توانند باعث بزرگ شدن و ورم لثه ها شوند. در این صورت، احتمال آسیب دیدن بافت نرم دهان افزایش می یابد و ممکن است در هنگام مسواک زدن، خون ریزی رخ دهد.

اگر لثه ها متورم باشند و یا خون ریزی به طور ناگهانی در فردی که لثه ها و دندان های سالمی دارد اتفاق بیفتد، علت آن می تواند سرطان خون باشد. البته، در فرد مبتلا به لوسمی هر گونه خون ریزی لثه لزوما با سرطان خون مرتبط نیست و ممکن است علت دیگری داشته باشد.

سرطان خون و خون ریزی لثه

علائم و نشانه های مربوط به دهان در لوسمی

افراد مبتلا به سرطان خون، ممکن است علائم دهانی دیگری را نیز تجربه کنند؛ مانند:

• خون ریزی زبان، لب ها یا بخش داخلی گونه ها
• لثه های متورم و دردناک
• رنگ پریدگی لثه ها و دیگر بخش های دهان
• رشد بیش از حد لثه ها در اطراف دندان ها که می تواند باعث تغییر شکل یا اندازه ظاهری دندان ها شود.
• وجود زخم یا جراحت در داخل دهان

این علائم معمولا با تخریب گلبول های قرمز و تغییرات ایجاد شده در خون ارتباط دارند. شیمی درمانی، سلول های سرطانی را هدف قرار می دهد اما می تواند به سلول های سالم نیز، صدمه بزند. بدین ترتیب، ممکن است سیستم ایمنی بدن فرد ضعیف شود و مشکلات دهانی مربوط به شیمی درمانی به وجود بیاید؛ مانند زخم های کوچک داخل دهان و یا عفونت های دیگر. در افراد مبتلا به سرطان خون، احتمال پیدایش عفونت ها و دیگر جراحات دهانی بالا تر است.

سرطان خون و خون ریزی لثه

محافظت از دهان

می توان با پزشک یا دندانپزشک در مورد استراتژی های محافظت از دهان مشورت کرد. سیستم ایمنی ضعیف، خطرات احتمالی ناشی از پروسه های دندانی مختلف (مانند جرم گیری) را افزایش می دهد. دندانپزشک معمولا تا زمان بازگشت فعالیت سیستم ایمنی به حالت عادی دست نگه می دارد و سپس پروسه های درمانی را آغاز می کند.

قبل از شروع شیمی درمانی، برخی دندانپزشکان پیشنهاد پر کردن دندان های پوسیده و درمان بیماری لثه را می دهند. بدین صورت، با ضعیف شدن سیستم ایمنی در هنگام انجام شیمی درمانی، مشکلات دهان وخیم تر نمی شوند. انجام موارد زیر، احتمال ایجاد مشکلات دهانی در افراد دارای لوسمی را کاهش می دهد:

• اگر در هنگام انجام شیمی درمانی، مسواک زدن برای شما دردناک است، با دندانپزشک خود مشورت کنید.
• از دندانپزشک خود در مورد دهانشویه کلرهگزیدین سوال کنید. این دهانشویه می تواند احتمال ایجاد مشکلات دندانی را کاهش دهد.
• برای زخم ها و جراحات داخل دهان، از ژل های بی حس کننده استفاده کنید.
• در صورت بهبودی لوسمی، روتین عادی بهداشت دهان و دندان را از سر بگیرید؛ مخصوصا دو مرتبه در روز مسواک زدن و نخ دندان کشیدن. همچنین، برای کنترل مشکلات مزمن دهان، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.

سرطان خون و خون ریزی لثه

درمان

اگر سرطان خون به مشکلات دهانی منجر شود، باید بر درمان لوسمی تمرکز کرد و نه درمان مشکلات ثانویه دهانی. روش درمان لوسمی به عوامل متعددی مانند سن، سلامت عمومی و نوع سرطان بستگی دارد. از جمله روش های درمانی سرطان خون می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شیمی درمانی
• پادتن درمانی با پادتن مونوکلونال که به بدن در مبارزه با سرطان کمک می کند.
• رادیوتراپی
• روش های درمانی برای انواع خاصی از لوسمی؛ مانند استفاده از بازدارنده های تیروزین کیناز برای درمان لوسمی میلوئید مزمن.
• پیوند سلول های بنیادین

دارو های ضد تهوع در کنترل اثرات جانبی شیمی درمانی موثر هستند. پزشک ممکن است دارو های دیگری را نیز برای کمک به سیستم ایمنی تجویز کند؛ مانند آنتی بیوتیک ها. برخی افراد مبتلا به سرطان، به انتقال خون نیاز پیدا می کنند. برخی پزشکان بر این باورند که درمان زودهنگام مشکلات دهانی در زمان ابتلا به لوسمی، از پوسیدگی دندان ها و عفونت های دهانی جدی جلوگیری می کند. برخی روش های درمانی برای حفظ سلامت دهان و دندان عبارتند از:

• دهانشویه های محافظت کننده از دندان ها و لثه ها
• افزایش تعداد دفعات مراجعه به دندانپزشک
• پروسه های درمانی مربوط به عفونت های لثه ها
• دارو های ضد درد برای جراحات و زخم های کوچک داخل دهان
• تجویز آنتی بیوتیک برای درمان زخم ها و دیگر جراحات داخل دهان
• درمان های ضدقارچی برای از بین بردن عفونت های قارچی دهان

سرطان خون و خون ریزی لثه

چه زمان باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کرد؟

در افرادی که به لوسمی مبتلا نیستند، خون ریزی لثه ها ممکن است به علت بیماری لثه باشد. درمان زودهنگام این بیماری می تواند از اثرات مخرب آن جلوگیری کند. برای مثال، افرادی که به بیماری لثه دچار هستند، با احتمال بیشتری به بیماری های قلبی و دیابت مبتلا می شوند. در نتیجه، در صورت خون ریزی لثه ها باید سریعا به دندانپزشک مراجعه کرد.

در صورت مشاهده موارد زیر، به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید:

• اگر به سرطان خون مبتلا هستید و در دهانتان علائم عفونت مانند درد، سوزش یا لکه های سفید مشاهده کردید.
• اگر به لوسمی مبتلا هستید و نمی توانید به راحتی و بدون درد، مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• خون ریزی ناگهانی لثه ها و افزایش تعداد دفعات خون ریزی.
• در صورت احساس درد در دهان و داشتن تب. این علائم می توانند نشان دهنده عفونت شدید دندان باشند.

خلاصه

لثه ها هم بر سلامت عمومی بدن اثر می گذارند و هم از آن تاثیر می گیرند. به همین دلیل، خون ریزی لثه ها می تواند نشان دهنده مشکل یا اختلالی در سلامت عمومی بدن فرد باشد. در افراد مبتلا به سرطان خون، ممکن است لثه ها خون ریزی داشته باشند. این رخداد می تواند به دلیل کاهش پلاکت ها باشد. پلاکت ها از خون ریزی شدید جلوگیری می کنند.

در صورت خون ریزی مکرر لثه ها، بهتر است به دندانپزشک مراجعه شود. افراد مبتلا به لوسمی که دچار خون ریزی لثه شده اند نیز، باید به پزشک و دندانپزشک متخصص مراجعه نمایند.