پیشگیری از بیماری های لثه در بارداری

در دوران بارداری، سوالات بسیار زیادی ذهن مادران را درگیر می کند. چه زمان باید برای اولین چکاپ بارداری، به پزشک مراجعه کرد؟ بچه دختر است یا پسر؟ آیا جنین سالم است؟

از طرفی، سالم نگه داشتن دندان ها و لثه ها در دوران بارداری، معمولا در اولویت قرار ندارد. اما باید توجه داشته باشید که تغییرات هورمونی در زمان بارداری، می تواند به سلامت دهان و دندان شما آسیب برساند.

در ادامه این مقاله، به ژنژیویت بارداری (التهاب مزمن لثه) ، نحوه پیشگیری و روش های درمان آن می پردازیم.

بیماری لثه دوران بارداری

ژنژیویت بارداری چیست؟

اگر در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن، خون ریزی، ورم و درد را تجربه می کنید، احتمالا به ژنژیویت (gingivitis) دچار شده اید.

در دوران بارداری، سطح هورمون پروژسترون بالا است. بالا بودن میزان این هورمون، احتمال تجمع پلاک باکتریایی (bacterial plaque) را افزایش می دهد. پلاک جمع شده، به لثه ها حمله می کند و به آن ها صدمه می زند.

از علائم ژنژیویت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورم و قرمز شدن لثه ها
• پف کردگی و حساس شدن لثه
• خون ریزی بافت نرم اطراف دندان ها
• تحلیل لثه ها (receding gums)
• بوی بد دهان

بیماری لثه دوران بارداری

ژنژیویت حاملگی، معمولا بین ماه های دوم تا هشتم اتفاق می افتد و در سه ماهه آخر به شدید ترین حالت خود می رسد. احتمال پوسیدگی و از دست رفتن دندان نیز، در زنان باردار افزایش می یابد.

دندان پزشک معمولا پیشنهاد کند که در سه ماهه دوم یا سوم، برای جرم گیری، تمیز کردن دندان ها و بررسی سلامت لثه ها به کلینیک مراجعه کنید.

راه های پیشگیری از التهاب لثه در حاملگی

تغییرات هورمونی در دوران بارداری، قابل کنترل نیستند. اما، راه های متعددی برای محافظت از دندان ها و لثه ها در زمان حاملگی، وجود دارد.

بیماری لثه دوران بارداری

رعایت بهداشت دهان و دندان

توصیه می شود که روزانه دو مرتبه مسواک بزنید. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید محافظت از دندان ها را چند برابر می کند. اگر موهای مسواک لثه و دندان هایتان را اذیت می کند، می توانید مسواکی با موهای نرم تر را انتخاب کنید.

حداقل روزی یک بار، از نخ دندان استفاده کنید. نخ دندان، ذرات غذا و باکتری هایی را که میان دندان ها گیر افتاده اند، تمیز می کند.

اگر تمیز کردن صحیح دهان و دندان هایتان زمان زیادی می برد، مطمئن باشید که ارزشش را دارد. تمیز کردن درست دندان ها و لثه ها به طور منظم، التهاب بافت نرم دهان را کاهش می دهد.

بیماری لثه دوران بارداری

رژیم غذایی سالم

در سه ماهه نخست بارداری، ممکن است حال خوشی نداشته باشید. توصیه می شود که مواد غذایی متعادل و بدون افزودنی را در رژیم خود قرار دهید. برخی از موادی که باید در رژیم شما وجود داشته باشند:

• میوه جات
• سبزیجات
• غلات سبوس دار
• محصولات لبنی

به جای آبمیوه یا نوشابه، آب و شیر بنوشید. از غذاهایی که نشاسته یا قند زیادی دارند، پرهیز کنید؛ مانند آبنبات، کوکی، کیک و میوه های خشک. مصرف قند زیاد، به تدریج باعث آسیب به دندان ها و لثه ها می شود.

این توصیه ها، علاوه بر این که برای سلامت دهان مفید هستند، بر سلامت عمومی بدن مادر و جنین نیز، تاثیر مثبتی دارند.

بیماری لثه دوران بارداری

قرقره محلول آب نمک

اگر هنگام مسواک زدن، لثه هایتان دچار التهاب، ورم و خون ریزی می شود، محلول آب نمک را قرقره کنید. نمک دریایی، التهاب ناشی از ژنژیویت را کاهش می دهد. برای انجام این کار، یک قاشق چای خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید. دهان خود را با این محلول شست و شو دهید و در آخر از دهان بیرون بریزید.

بیماری لثه دوران بارداری

مرتب به دندان پزشک خود مراجعه کنید

یکی از بهترین و موثر ترین روش های جلوگیری از التهاب مزمن لثه، مراجعه منظم به دندان پزشک است. توصیه می شود که حداقل دو بار در سال، به دندان پزشک مراجعه کنید. نوبت های جرم گیری دندان هایتان را پشت گوش نیندازید. می توانید برای بررسی بهتر و دقیق تر سلامت دهان، تعداد چکاپ هایتان را افزایش دهید. بدین صورت، در صورت بروز هر گونه مشکل و بیماری، سریع از آن مطلع می شوید. هر چه تشخیص زود تر صورت بگیرد، نتیجه درمان بهتر خواهد شد.

بیماری لثه دوران بارداری

درمان بیماری لثه در بارداری

اگر روش های پیشگیری جواب ندادند و به ژنژیویت مبتلا شدید، دندان پزشک می تواند به شما کمک کند. برای مبارزه با عفونت باکتریایی شکل گرفته، ممکن است لازم باشد که آنتی بیوتیک هایی را مصرف کنید.

همچنین، دهانشویه های مخصوصی برای مبارزه با بیماری لثه، در بازار وجود دارد. با مشورت دندان پزشک می توانید از آن ها استفاده کنید. در موارد خیلی شدید، عمل جراحی به عنوان روش درمانی انتخاب می شود.

قبل از هر چیز، دندان پزشک خود را از آلرژی و حساسیت های خود مطلع سازید. به علاوه، لیست تمام ویتامین ها، مکمل ها و دیگر داروی های بدون نسخه ای را که مصرف می کنید، در اختیار او قرار دهید تا تداخل دارویی رخ ندهد.

مشکلات و عوارض ناشی از التهاب لثه دوران حاملگی

ژنژیویت می تواند مشکلاتی را در دهان و حتی برای بارداری شما ایجاد کند. پریودنتیت (periodontits)، مرحله پیشرفته بیماری لثه است که می تواند به استخوان نیز، گسترش یابد. اگر به پریودنتیت مبتلا شوید، ریسک زایمان پیش از موعد، کم وزنی هنگام تولد و درگیری با دیگر مشکلات، افزایش می یابد.

به یاد داشته باشید که این لثه ها هستند که دندان ها را در جای خود، ثابت نگه می دارند. عدم درمان بیماری لثه می تواند به از دست دادن دندان ها بینجامد.

چه زمان باید به دندان پزشک مراجعه کنید؟

اگر متوجه تغییری در دندان ها یا لثه هایتان شده اید، سریعا به دندان پزشک خود تماس بگیرید. در مواردی، زنان باردار دچار مشکلی به نام «تومور های بارداری» بر روی لثه هایشان می شوند. این غده ها، خوش خیم هستند و پس از وضع حمل خود به خود از بین می روند. با این حال، در صورتی که وجودشان شما را اذیت می کند، دندان پزشک می تواند آن ها را بردارد.

دندان پزشک خود را در جریان خبر بارداری خود بگذارید؛ حتی اگر هنوز به دوستان و آشنایان نگفته اید.  دانستن این مسئله می تواند به دندان پزشک شما، در تشخیص کمک کند. در دوران بارداری، به چکاپ های منظم خود ادامه دهید.

اگر در مورد تشعشعات (radiation) نگران هستید، می توانید پس از بارداری عکس های رادیوگرافی (X-rays) را تهیه کنید. اگر دندان پزشک به عکس نیاز واجب داشته باشد، به شما پیشبند مخصوصی برای پوشاندن شکم و گردن (تیروئید) داده می شود.

اقدامات لازم برای مادران باردار

در زمان بارداری، باید به برخی نکات  توجه داشته باشید:

• مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به صورت منظم
• خوردن غذا های سالم
• شست و شوی دهان با آب نمک
• چکاپ های روتین و منظم دندان پزشکی
• پرهیز از غذا هایی که قند زیادی دارند

خبر خوب این است که پس از به دنیا آمدن فرزندتان، لثه های شما خیلی سریع به حالت نرمال و طبیعی خود بازمی گردند. در صورتی که درد لثه تان تا پس از زایمان ادامه یافت، با دندان پزشک خود تماس حاصل فرمایید.