لکه های سفید روی لثه ها چیست؟

لکه های سفید ممکن است به صورت قطعه قطعه، نقاط کوچک و یا توری شکل، در لثه ها پدید بیایند. امکان دارد که سخت و ضخیم و یا حتی دردناک باشند. ویژگی های این نقاط سفید، به علل ایجاد کننده آن ها بستگی دارد.

لکه های سفید می توانند در اثر مشکلات خفیف سلامتی و یا اختلالات پیچیده و جدی به وجود بیایند. در واقع، سلامت دهان و دندان ها، نشان دهنده سلامت عمومی بدن است. مشکلات مربوط به دندان ها و لثه ها، می تواند نشان دهنده بیماری های مختلف باشد.

دلایل ایجاد لکه های سفید

عوامل متعددی در ایجاد این نقاط بر روی لثه ها، نقش دارند؛ مانند:

زخم های کوچک دهانی یا آفت (canker sores)

آفت دهانی یکی از رایج ترین دلایل ایجاد لکه های سفید روی لثه ها است. زخم های کوچک دهانی، معمولا در ابتدا به صورت برآمدگی های قرمز رنگی هستند که در مرکزشان نقطه زرد یا سفید دیده می شود. این زخم ها همراه با درد هستند و در زمان غذا خوردن و نوشیدن، درد تشدید پیدا می کند. مخصوصا اگر نوشیدنی یا غذا اسیدی باشد.

برفک دهانی (oral thrush)

برفک دهانی، یکی دیگر از دلایل معمول برای وجود لکه های سفید است. برفک، در اثر تجمع قارچ کاندیدا در دهان به وجود می آید و زخم های سفید یا زرد رنگی روی لثه ها، زبان، سقف دهان و داخل گونه ها پدید می آورد. این زخم ها ممکن است حالت برآمده داشته باشند و باعث سوزش و خونریزی شوند.

لیکن پلان دهانی (oral lichen planus)

لیکن پلان دهانی یک اختلال التهابی مزمن است که به صورت قطعات توری شکل سفید رنگ بر روی لثه ها و دیگر سطوح مخاطی دهان ظاهر می شود. این نقاط سفید رنگ معمولا با درد و سوزش همراه نیستند اما می توانند به شکل نقاط قرمز،برآمده و دردناکی در بیایند.

لوکوپلاکیا (leukoplakia)

لوکوپلاکیا باعث ایجاد لکه های سفید رنگی بر روی لثه ها، داخل گونه ها، کف دهان و زبان می شود. به مرور زمان، ممکن است این لکه ها سخت و ضخیم شوند. بسیاری از موارد لوکوپلاکیا خوش خیم هستند اما در بعضی موارد می توانند مستعد سرطانی شدن باشند. مواردی از لوکوپلاکیا که در بین لکه های سفید، نقاط قرمز رنگ هم دیده می شود، بیشتر مستعد سرطانی شدن هستند.

لکه های سفید روی لثه

علائم و نشانه ها

بسته به علت ایجاد لکه های سفید، علائم و نشانه های مختلفی ظاهر می شود.

آفت های دهانی، نقاطی کوچک به رنگ سفید یا زرد  و با حاشیه قرمز هستند. از دیگر علائم آفت می توان به احساس سوزش و درد شدید اشاره کرد که معمولا قبل از پدیدار شدن زخم ها، آغاز می شود. این زخم ها معمولا به صورت تکی ظاهر می شوند.

زخم های ناشی از برفک دهانی، ظاهری شبیه به پنیر دارند و معمولا برآمده هستند. از دیگر نشانه های برفک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی نواحی مختلف دهان
• خونریزی خفیف بخشی هایی از دهان که دچار اصطکاک شده اند
• از دست دادن حس چشایی
• درد بخش هایی از دهان که در زیر دندان های مصنوعی (دنچر) هستند
• قرمزی، درد و سوزش

لیکن پلان دهانی، به صورت لکه های توری شکل سفید رنگ دیده می شوند اما می توانند قطعات قرمز و برآمده ای را نیز، در دهان ایجاد کنند. از دیگر نشانه های لیکن پلان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس سوزش
• حساسیت نسبت به غذاهای داغ و اسیدی
• خونریزی، درد، سوزش در هنگام غذا خوردن، حرف زدن و مسواک زدن
• التهاب لثه ها
• ایجاد قطعات ضخیم و دردناک بر روی زبان

لوکوپلاکیا، لکه های سفید و طوسی رنگی را در دهان به وجود می آورد که می توانند ضخیم و سخت شوند. این نقاط دردناک نیستند و علائم خاصی نیز ندارند. به همین دلیل، ممکن است لوکوپلاکیا تا مدت طولانی تشخیص داده نشود. در موارد شدید این بیماری، می توان نشانه های زیر را مشاهده کرد:

• ناراحتی و درد
• درد گرفتن گوش در هنگام قورت دادن و بلعیدن
• کاهش تدریجی توانایی باز کردن کامل دهان

اگر هر یک از این علائم و نشانه ها را دارید و روی لثه هایتان لکه های سفید رنگی دیده می شود، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.

لکه های سفید روی لثه

درمان

انتخاب روش درمان، به علت ایجاد لکه ها بستگی دارد.

زخم های کوچک دهانی یا آفت (canker sores)

آفت های دهانی کوچک و خفیف، به طور خود به خودی پس از یک هفته بهبود پیدا می کنند. آفت های شدید و بزرگ ممکن است به درمان نیاز داشته باشند. برخی از این روش های درمانی عبارتند از:

• دهانشویه ها
• محصولات موضعی
• دارو های خوراکی برای کاهش درد و التهاب

در برخی موارد، محصولاتی که حاوی لیدوکائین هستند بر روی ناحیه مورد نظر مالیده می شوند. توصیه می شود برای تسریع روند بهبودی، دهان خود را با آب و نمک بشویید و از غذا های اسیدی و پر ادویه پرهیز کنید. در موارد حاد، دندانپزشک دارو های استروئیدی خوراکی تجویز می کند یا محلولی را بر روی آفت ها می ریزد تا زخم ها بسته شوند.

برفک دهانی (oral thrush)

برای درمان برفک دهانی، از دارو های ضد قارچی استفاده می شود. دارو های ضد قارچ انواع مختلفی دارند:

• قرص ها
• دهانشویه های خوراکی
• آبنبات های مکیدنی

برای تسریع روند درمان می توانید با آب و نمک دهان خود را شست و شو دهید.

لیکن پلان دهانی (oral lichen planus)

در درمان لیکن پلان دهانی، امکان دارد از کورتیکواستروئید ها برای کاهش التهاب استفاده شود. دارو های کورتیکواستروئیدی به صورت موضعی، خوراکی و یا تزریقی هستند. دندانپزشک برای کاهش درد می تواند مواد بی حس کننده موضعی را تجویز کند. در مواردی، دارو های سرکوب گر یا کنترل کننده سیستم ایمنی نیز، تجویز می شوند؛ برای مثال ژل های موضعی که باز دارنده کلسینورین هستند.

لوکوپلاکیا (leukoplakia)

لوکوپلاکیا، باید از نظر خوش خیم بودن یا بدخیمی بررسی شود. برای این کار، دندانپزشک از لکه نمونه برداری می کند. در صورت نیاز، لکه ها و نقاط باید برداشته شوند. دندانپزشک با استفاده از اسکالپل (scalpel) یا لیزر لکه ها را بر می دارد. کایروپروب (cyroprobe) نیز، با انجماد و نابود کردن سلول ها می تواند لکه ها را از بین ببرد. قبل از برداشتن قطعات، بیمار تحت بی حسی موضعی قرار می گیرد.

اگر از محصولات تنباکو یا سیگار استفاده می کنید، هر چه زود تر این عادت را ترک کنید. سیگار و تنباکو می توانند از دلایل ایجاد لوکوپلاکیا باشند. اگر ضعف دستگاه ایمنی لوکوپلاکیا را ایجاد کرده باشد، دندانپزشک دارو های ضد ویروس تجویز می کند. در برخی موارد، درمان های موضعی نیز استفاده می شوند.

پیشگیری

رعایت بهداشت دهان یکی از بهترین روش های پیشگیری است. برای حفظ بهداشت دهان و دندان، باید موارد زیر را انجام داد:

• مراجعه منظم به دندانپزشک برای چکاپ و تمیز کردن دندان ها
• مسواک زدن دندان ها پس از هر وعده غذایی و حداقل روزی 1 مرتبه نخ دندان کشیدن
• استفاده از مسواک با موهای نرم
• تمیز کردن زبان
• استفاده از دهانشویه ها
• پرهیز از خمیر دندان و دهانشویه هایی که حاوی سدیم لوریل سولفات هستند
• کاهش استرس
• داشتن رژیم غذایی سالم
• درمان به موقع بیماری ها و مشکلات سلامتی
• ترک سیگار و محصولات تنباکو

کلام آخر

توجه به سلامت دهان و دندان اهمیت بسیاری دارد. می توانید بیماری ها را خیلی زود تشخیص دهید و از بسیاری از مشکلات پیشگیری کنید. در صورت مشاهده لکه های سفید رنگ بر روی لثه، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک، پس از انجام معاینه و تست های لازم، روش های درمانی مختلف را به شما پیشنهاد می کند.