رنگ پریدگی لثه ها

لثه های رنگ پریده ممکن است نشانگر این باشند که فرد دچار کم خونی (anemia) است. کم خونی یا آنمی معمولا در اثر کمبود آهن ایجاد می شود. اما، اگر لثه ها به رنگ سفید در بیایند و فرد در لثه هایش احساس درد بکند، امکان دارد علت جدی تری وجود داشته باشد.

لثه های سالم صورتی رنگ هستند. در اطراف دندان ها کمی روشن تر و هر چه به کناره های دهان نزدیک تر می شویم، لثه ها تیره تر می شوند. رنگ لثه سالم در افراد مختلف متفاوت است. در صورتی که متوجه تغییر رنگ در لثه های خود شدید، به دندانپزشک مراجعه کنید؛ مخصوصا اگر علائم دیگری مانند درد و حساسیت داشتید.

در ادامه به دلایل رنگ پریدگی لثه ها می پردازیم و روش های درمانی آن را شرح می دهیم.

دلایل ایجاد رنگ پریدگی و علائم

علائم و روش های درمانی متعددی وجود دارد. بر اساس علت رنگ پریدگی لثه ها، بهترین روش درمانی انتخاب می شود. برخی مواردی که باعث روشن شدن و رنگ پریدگی بافت نرم دهان می شوند، عبارتند از:

رنگ پریدگی لثه ها

کم خونی یا آنمی (anemia)

کم خونی زمانی رخ می دهد که اکسیژن کافی در خون وجود نداشته باشد. کم خونی ممکن است باعث کم رنگ شدن و رنگ پریدگی برخی بافت ها شود.

علاوه بر رنگ پریدگی لثه ها، فردی که دچار کم خونی است، ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

• خستگی و ضعف
• تنگی نفس
• رنگ پریدگی یا زرد شدن پوست و چشم ها
• سردرد
• تپش قلب

کم خونی معمولا در اثر کمبود آهن یا ویتامین ب-12 ایجاد می شود. در مواقعی، ممکن است تعداد گلبول های قرمز در فرد کم باشد و یا هموگلوبین کافی وجود نداشته باشد. در افرادی که به کم خونی داسی شکل (sickle cell anemia) مبتلا هستند، شکل سلول های خونی از حالت طبیعی خارج شده است.

برخی مشکلات و بیماری ها نیز، احتمال ابتلا به کم خونی را افزایش می دهند. در برخی بیماری ها، فرد با از دست دادن خون، دچار آنمی می شود. بعضی از این بیماری ها عبارتند از:

• خونریزی شدید در عادت ماهانه (پریود)
• بارداری
• اختلالات و بیماری های مربوط به کبد، طحال و کلیه
• کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم)
• خونریزی معده یا روده که ممکن است در اثر زخم های دستگاه گوارش، سرطان، کولیت (colitis) و یا التهاب روده بزرگ ایجاد شود.

برخی دارو ها، مخصوصا آن هایی که در شیمی درمانی به کار می روند، احتمال ایجاد کم خونی یا آنمی را افزایش می دهند. مصرف بیش از حد دارو های ضد التهاب غیراستروئیدی نیز، منجر به خونریزی داخلی و آنمی می شود.

درمان کم خونی معمولا آسان است و با تجویز قرص های آهن به مدت شش ماه برطرف می شود. بهتر است که قرص های آهن همراه با غذا یا آبمیوه مرکبات مصرف شوند. همچنین، خوردن مواد غذایی سرشار از آهن مانند برگ های سبز و نان های غنی شده، در درمان کم خونی موثر است.

اگر فردی در اثر خونریزی شدید در دوران پریودی، دچار کم خونی شده باشد، مصرف دارو های هورمونی می تواند کمک کننده باشد. البته، فرد باید ابتدا به پزشک متخصص مراجعه کند.

برخی مواد غذایی، از جذب آهن توسط بدن جلوگیری می کنند. افرادی که دچار کم خونی شده اند، باید از این مواد غذایی بپرهیزند:

• قهوه و چای
• الکل
• محصولاتی که غلات کامل دارند
• محصولات لبنی

رنگ پریدگی لثه ها

دهان پیسی یا لوکوپلاکیا (leukoplakia)

لوکوپلاکیای دهانی باعث ایجاد لکه های سفید و متحد الشکلی بر روی لثه ها می شود. در اطراف لکه ها، بافت لثه در حالت طبیعی خود وجود دارد.

این لکه های سفید ممکن است حالت برآمده داشته باشند و یا نقاط قرمز رنگی بر روی آن ها وجود داشته باشد. لکه های لوکوپلاکیا در هر جایی از دهان ممکن است به وجود بیایند و نمی توان با لایه برداری آن ها را از بین برد. علت ایجاد این لکه ها نامشخص است اما می دانیم که در افرادی که سیگار می کشند، الکل مصرف می کنند و یا بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند، احتمال ابتلا به لوکوپلاکیای دهانی افزایش می یابد.

در بسیاری از موارد، لکه های لوکوپلاکیا بی خطر هستند. اما امکان سرطانی شدن آن ها وجود دارد. در صورت مشاهده این لکه ها در دهان خود، به دندانپزشک مراجعه کنید. بسته به اندازه و موقعیت لکه ها و فاکتور های خطر دیگری مثل سیگار کشیدن، دندانپزشک ممکن است آن ها را تحت نظر بگیرد و مانیتور کند یا طی عمل جراحی لکه ها را بردارد.

رنگ پریدگی لثه ها

یائسگی (menopause)

در اثر یائسگی، تغییرات هورمونی ایجاد می شود که به تبع آن، جریان خون کاهش می یابد. در نتیجه، لثه ها به تدریج رنگ پریده و خشک می شوند.

نوعی عفونت به نام ژنژیواستوماتیت یائسگی (menopausal gingivostomatitis) وجود دارد که باعث کم رنگ شدن، خشکی و خونریزی لثه ها می شود. هورمون درمانی می تواند این علائم را درمان کند. در مواردی که یک گونه قارچی، ژنژیواستوماتیت را ایجاد کرده است، ممکن است فرد به کرم های موضعی ضدقارچ نیاز پیدا کند؛ مانند کرم های ضدقارچ نیستاتین یا کلوتریمازول.

رنگ پریدگی لثه ها

لیکن پلان دهانی (oral lichen planus)

در افرادی که به لیکن پلان دهانی مبتلا هستند، لایه ای نازک، سفید و پرده مانند که کمی برآمده است، سطح مخاطی لثه را می پوشاند. برای تشخیص لیکن پلان، دندانپزشک معمولا بیوپسی تهیه می کند. در مواردی که زخم ها یا جراحات باز وجود دارد، برای درمان می توان از کورتیکواستروئید های موضعی و یا استروئید های سیستمیک استفاده کرد.

درمان قطعی برای لیکن پلان دهانی وجود ندارد. تنها می توان شدت علائم را کاهش داد. خوردن غذا های سالم، نوشیدن آب به مقدار کافی، ورزش کردن و ترک سیگار به کنترل و مدیریت این مشکل کمک می کنند.

رنگ پریدگی لثه ها

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنید؟

لثه های رنگ پریده معمولا نشان دهنده کم خونی هستند. کم خونی خفیف با مصرف مکمل های آهن برطرف می شود. در مقابل، آنمی شدید و حاد می تواند مرگ آفرین باشد.

اگر احساس کردید که لثه هایتان کم رنگ و رنگ پریده شده اند، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری می کند. اگر همراه با کم رنگ شدن لثه ها، علائم زیر را مشاهده کردید، باید تحت درمان قرار بگیرید:

• خونریزی لثه ها
• التهاب، حساسیت و درد در لثه ها
• عقب رفتن و تحلیل بافت نرم اطراف دندان ها
• بوی بد دهان
• تب
• لق شدن دندان ها
• دشواری و درد در هنگام بلعیدن
• آبسه لثه
• مزه فلزی دهان
• احساس درد در فک و صورت

اگر به وجود لیکن پلان یا لوکوپلاکیا در دهان خود شک کردید، به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز، درمان به موقع آغاز شود.

اگر رنگ پریدگی لثه ها به علت یائسگی یا خونریزی شدید در عادات ماهانه ایجاد شده باشد، با پزشک خود در مورد هورمون درمانی مشورت کنید.

نکاتی برای داشتن لثه های سالم

آسان ترین راه برای داشتن لثه هایی سالم، رعایت بهداشت دهان و دندان است. رعایت موارد زیر به حفظ بهداشت دهان کمک می کند:

• دندان هایتان را برای 120 ثانیه، حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
• هر روز نخ دندان بکشید.
• یک یا دو بار در روز، دهان خود را با محلول های حاوی فلوراید شست و شو دهید.
• پس از صرف غذا ها و نوشیدنی های شیرین، مسواک بزنید یا دهان خود را با آب شست و شو دهید.
• مسواک خود را پس از چند ماه استفاده، عوض کنید.
• حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید.
• به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
• از کشیدن سیگار و مصرف محصولات تنباکو بپرهیزید.

داشتن رژیم غذایی مناسب نیز، در حفظ سلامت دهان  و دندان نقش دارد. میوه ها، سبزیجات و غلات را در رژیم خود قرار دهید. همچنین، مواد غذایی را که سرشار از آهن هستند، مصرف کنید؛ مانند عدس، نخود، لوبیا.

کلام آخر

رنگ طبیعی لثه ها در افراد مختلف متفاوت است. هر فرد باید به سلامت لثه های خود دقت کند و در صورتی که بافت نرم اطراف دندان هایش، کم رنگ و رنگ پریده شد، به دندانپزشک مراجعه کند. دندانپزشک علت رنگ پریدگی را تشخیص می دهد و درمان مناسب را آغاز می کند.

به طور کلی، اگر هر گونه حالت غیر طبیعی را در لثه های خود مشاهده کردید، با دندانپزشک خود مشورت کنید.