آیا درد و سوزش لثه ها می تواند از علائم ابتلا به کووید-19 باشد؟

عوامل مختلفی می توانند باعث لثه درد شوند؛ برای مثال، بیماری لثه، محکم مسواک زدن و تغییرات هورمونی. همچنین، درد لثه ها ممکن است نشانه ای از بیماری کووید-19 باشد. البته، لثه درد از علائم شایع و معمول این بیماری ویروسی نیست.

اگر لثه درد همراه با علائم دیگری نباشد، به ندرت نشانه ای از وجود ویروس کووید-19 است. اما اگر علاوه بر درد لثه ها، علائمی مانند تب، سرفه و خستگی دیده شود، امکان این که فرد به کووید-19 مبتلا شده باشد، وجود دارد. در این مقاله، نگاهی به لثه درد ایجاد شده حین بیماری کووید-19 می اندازیم و به چگونگی تشخیص علت درد لثه ها می پردازیم.

چگونه تشخیص دهیم که کووید-19 باعث ایجاد لثه درد شده است؟

لثه درد ممکن است از علائم بیماری کووید-19 باشد اما از نشانه های اصلی آن نیست. در واقع، اگر علائم دیگری به جز لثه درد دیده نشود، احتمال اینکه علت کووید-19 باشد، بسیار کم است. بیماری کووید می تواند باعث خشکی دهان و به تبع آن بیماری لثه شود. بیماری لثه نیز، لثه درد را به وجود می آورد.

زخم های دهانی (mouth ulcers)

در بیماری هایی مانند کووید-19، ابولا، تب استخوان شکن (dengue fever) و سرخک، فرد ممکن است دچار زخم های دهانی نیز بشود. این زخم های دردناک روی لثه ها، لب ها، سقف دهان، زبان و گلو ظاهر می شوند. تحقیقات نشان داده اند که پیدایش زخم های دهانی در زمان ابتلا به کووید-19، با از دست دادن حس چشایی و بویایی مرتبط است. زخم های دهانی در افرادی که سن بالایی دارند یا به عفونت شدید دچار شده اند، رایج تر است.

زخم های دهانی در مراحل اولیه بیماری و پس از از دست دادن حس چشایی، پدیدار می شوند. پس از ایجاد زخم های دهانی، علائمی مانند تب، سرفه و خستگی ظاهر می شود. با آغاز درمان، زخم ها معمولا طی 2 هفته بهبود می یابند.

خشکی دهان ممکن است باعث لثه درد شود

نتایج تحقیقات انجام شده در سال 2021 نشان می دهد که خشکی دهان یکی از رایج ترین علائم در بیماران کووید-19 است. همچنین، خشکی دهان احتمال ابتلا به بیماری لثه را بالا می برد. لثه درد، یکی از نشانه های بیماری پریودنتال است. بنابراین، حتی اگر کووید-19 به طور مستقیم باعث درد لثه ها نشود، می تواند به صورت غیر مستقیم این مشکل را ایجاد کند.

عوامل مشترک متعددی، احتمال ابتلا به بیماری لثه و ویروس کووید-19 را افزایش می دهند؛ مانند:

• بیماری دیابت
• چاقی
• کهولت سن
• بیماری فشار خون

خشکی دهان ممکن است قبل از دیگر علائم کووید-19 ظاهر شود. در گزارش موردی یک خانم 56 ساله، 2 روز قبل از بروز علائمی مانند تب، کاهش اشتها و خستگی، او دچار خشکی دهان شده و حس چشایی خود را از دست داده بود.

درد لثه و بیماری کرونا

چه اختلالات و بیماری های دیگری می توانند لثه درد ایجاد کنند؟

برخی اختلالات و بیماری هایی که توانایی ایجاد لثه درد را دارند، عبارتند از:

بیماری لثه

بیماری لثه معمولا در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود. ذرات غذا و پلاک (plaque) در اطراف لثه ها به دام می افتند و در دهان باقی می مانند. بدین ترتیب لثه درد و علائم دیگری مانند موارد زیر، به وجود می آید:

• متورم شدن لثه ها
• خونریزی لثه ها
• جدا شدن لثه ها از دندان ها
• بوی بد دهان
• لق شدن دندان ها

تغییرات هورمونی

در زنان، ممکن است در اثر تغییرات هورمونی در لثه ها درد و سوزش ایجاد شود. هورمون های استروژن و پروژسترون، جریان خون به لثه ها را افزایش می دهند و از این طریق باعث حساس شدن بافت نرم اطراف دندان ها می شوند. از جمله مواردی که می توانند تغییرات هورمونی به وجود بیاورند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بارداری
• بلوغ
• عادت ماهانه
• قاعدگی

سوء تغذیه

کمبود ویتامین سی، پروتئین و ویتامین دی باعث متورم شدن لثه ها می شود و لثه درد نیز ایجاد می کند. در مواردی، تغییر رژیم غذایی، سوء تغذیه را برطرف می کند. عدم دسترسی به غذای کافی و برخی اختلالات و بیماری ها، در ایجاد سوء تغذیه نقش دارند.

برفک دهانی (oral thrush)

برفک دهانی نوعی عفونت قارچی است که باعث ایجاد برآمدگی های سفید و زرد رنگ در دهان می شود. این برآمدگی ها روی لب ها، لثه ها، زبان و داخل گونه ها ظاهر می شوند. برفک دهانی می تواند علائم زیر را به وجود بیاورد:

• خونریزی
• سوزش
• مزه بد دهان
• از دست دادن حس چشایی

تبخال (oral herpes)

تبخال در اثر عفونت ویروسی ایجاد می شود و سرایت پذیر است. این ویروس باعث می شود زخم هایی دردناک در دهان ظاهر شود. تبخال معمولا روی لب ها، لثه ها و سقف دهان دیده می شود.

آبسه دندانی (dental abscess)

آبسه، کیسه ای پر از چرک است که در اثر عفونت باکتریایی به وجود می آید. آبسه معمولا در نزدیکی ریشه دندان ها، در لثه ها ظاهر می شود. از اولین علائم آبسه می تواند به درد شدید اشارع کرد. به علاوه، لثه ها متورم می شوند؛ دهان بوی بدی پیدا می کند و حتی ممکن است بخش هایی از صورت متورم شود.

درد لثه و بیماری کرونا

دیگر عوامل ایجاد کننده درد در لثه ها

از دیگر عواملی که می توانند لثه درد به وجود بیاورند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ایجاد خراش روی لثه ها
• محکم مسواک زدن
• محکم نخ دندان کشیدن
• آلرژی و حساسیت به محصولات بهداشت دهان مانند خمیردندان و دهانشویه
• حساسیت های غذایی
• سوختگی
• ابزار ارتودنسی نامناسب دهان و دندان ها
• آسیب به لثه ها در اثر استعمال تنباکو
• زخم های کوچک در دهان (canker sores)

چه زمان باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید؟

اگر درد لثه ها بیش از چند روز طول کشید و دیگر علائم مربوط به بیماری لثه را مشاهده کردید، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. از نشانه های بیماری لثه می توان به جدا شدن لثه از دندان ها اشاره کرد. اگر علائم معمول بیماری کووید-19 را در خود مشاهده می کنید و یا در معرض ویروس قرار گرفته اید، بهتر است چند روزی را در قرنطینه به سر ببرید. اگر علائم بیماری کووید-19 شدت یافتند، باید به پزشک مجرب مراجعه کنید.

روش های درمان

روشمناسب برای درمان لثه درد به علت ایجاد آن بستگی دارد:

• اگر علت کووید-19 است، بهتر است استراحت کنید و آب کافی بنوشید. اگر علائم بیماری شدید تر شدند، باید به پزشک مراجعه کنید.
• اگر برفک دهانی باعث درد لثه ها شده است، باید دارو های ضدقارچ دهانی مصرف نمایید. در بزرگسالانی که از سلامت کافی برخوردار هستند، برفک دهانی به صورت خود به خودی بهبود می یابد.
• اگر تبخال لثه درد را ایجاد کرده، از دارو های مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن استفاده کنید. آب کافی بنوشید. می توانید بی حس کننده های موضعی را برای کاهش درد به کار ببرید.
• ممکن است آبسه دندانی باعث ایجاد لثه درد شده باشد. در این صورت شاید نیاز باشد عصب کشی انجام دهید. ممکن است دندانپزشک دندان را بکشد. البته، قبل از هر کاری، آبسه باید تخلیه شود. در صورتی که عفونت گسترش یافته باشد، دندانپزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند.
• اگر لثه درد در اثر سوء تغذیه ایجاد شده باشد، باید علت اصلی ایجاد سوء تغذیه برطرف شود. رژیم غذایی نیز باید تغییر کند.
• تغییرات هورمونی می توانند لثه درد به وجود بیاورند. ابتدا، علت اصلی ایجاد تغییرات باید برطرف شود. خوشبختانه، روش هایی برای کنترل علائم تغییرات هورمونی وجود دارد.
• زخم های دهان نیز می توانند لثه درد ایجاد کنند. دندانپزشک بسته به شرایط دهان و دندان هر فرد، بهترین روش درمانی را پیش می گیرد.

درد لثه و بیماری کرونا

چگونه می توان از لثه درد و ابتلا به بیماری کووید-19 جلوگیری کرد؟

می توانید با رعایت بهداشت دهان و دندان، احتمال لثه درد ناشی از بیماری پریودنتال را کاهش دهید. همچنین، توصیه می شود نکات زیر را رعایت کنید:

• 2 بار در روز، دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
• حداقل یک بار در روز، فاصله میان دندان های خود را تمیز کنید.
• میزان شکر را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
• به صورت منظم، برای انجام چکاپ به دندانپزشک مراجعه نمایید.

شیوه زندگی خود را به گونه ای تغییر دهید که خواب کافی، رژیم غذایی سالم و کمترین میزان استرس را داشته باشید. بدین ترتیب، سیستم ایمنی بدن شما تقویت می شود و احتمال ابتلا به عفونت های مختلف در شما کاهش پیدا می کند.

با رعایت موارد زیر، می توانید تا حد زیادی از ابتلا به کووید-19 پیشگیری کنید:

• در اولین فرصت، واکسن کووید-19 را دریافت کنید.
• از مکان های شلوغ و فضاهای بسته بدون تهویه هوا بپرهیزید.
• دستان خود را با آب و صابون، به خوبی بشویید. اگر به آب یا صابون دسترسی ندارید، از محلول های ضدعفونی کننده دست استفاده کنید.
• تماس خود را با افرادی که به تازگی به کووید-19 مبتلا شده اند، تا جای ممکن کاهش دهید.
• از ماسکی استفاده کنید که بینی و دهان شما را به خوبی می پوشاند.

کلام آخر

همانطور که در مقاله گفته شد، کووید-19 می تواند باعث درد در لثه ها شود و مشکلاتی مربوط به دهان را به وجود بیاورد. البته، عوامل متعددی می توانند باعث لثه درد شوند. بنابراین، تنها زمانی به کووید-19 به عنوان عامل ایجاد لثه درد شک کنید که دیگر علائم بیماری کرونا در شما ظاهر شده است. از نشانه های اصلی کووید-19 می توان به تب، خستگی و سرفه اشاره کرد.