هر آنچه که باید در مورد فرنکتومی (frenectomy) بدانید

فرنکتومی چیست؟

فرنکتومی (frenectomy) یا همان فرنوتومی (frenotomy)، به پروسه هایی گفته می شود که طی آن یک بافت اتصال دهنده در بدن برداشته و یا تغییر داده می شود.

انجام پروسه های فرنکتومی رایج است؛ مخصوصا در دوران نوزادی. برای مثال، فرنکتومی های ناحیه تناسلی مانند ختنه کردن، در کشور ما بسیار رایج است.

با این حال، در اکثر اوقات منظور از فرنکتومی، پروسه دندانپزشکی است که طی آن مشکلات فرنوم (بند) لب یا زبان برطرف می شود. در دهان شما، به قطعه ای از بافت نرم که لب ها را به لثه ها متصل می کن، فرنوم (frenum) گفته می شود. اگر فرنوم خیلی کوتاه یا خیلی سفت و محکم باشد، در دوران شیرخوارگی، بلع و تکامل تکلم فرد مشکل ایجاد می کند.

در این مقاله، هر آنچه را که باید در مورد فرنکتومی های دهانی بدانید، شرح می دهیم.

فرنکتومی

فرنکتومی زبانی (lingual frenectomy)

فرنوم زبان، زبان شما را به دهان متصل می کند. اگر زبان خود را به سقف دهان بچسبانید، معمولا می توانید کشیده شدن فرنوم زبان را احساس کنید. طول فرنوم زبان در هر فرد متفاوت است. در برخی موارد، افراد با فرنوم های زبان بسیار کوتاه به دنیا می آیند. کوتاه بودن فرنوم یا بند زبان، حرکات زبان را محدود می کند.

به این اختلال، آنکیلوگلوسی (ankyloglossia) یا گره زبانی (tongue tie) گفته می شود. حدود 5 درصد از نوزادان به گره زبانی دچار می شوند. این اختلال در پسران بیشتر از دختران اتفاق می افتد.

در دوران نوزادی، گره زبانی می تواند برای شیر خوردن نوزاد مشکل ایجاد کند و با بزرگ تر شدن کودک، امکان بروز مشکلاتی در توانایی تکلم او وجود دارد. با انجام پروسه کوتاهی به نام فرنکتومی زبانی، می توان این مشکل را تا حد زیادی برطرف کرد. پس از انجام این پروسه، زبان دامنه حرکت وسیع تری خواهد داشت.

فرنکتومی

فرنکتومی ماکسیلاری (maxillary frenectomy)

فرنوم لب، لب بالای شما را به لثه های نزدیک دندان های جلویی متصل می کند. اگر این فرنوم کوتاه تر از حالت عادی باشد، توانایی تکلم دچار مشکل می شود. این اختلال در واقع نوعی چسبندگی لب (lip adhesion) محسوب می شود.

چسبندگی لب در سیر تکاملی دندان ها نیز مشکل ایجاد می کند و باعث می شود تمیز کردن لثه ها و دندان های جلویی دشوار شود. در این صورت احتمال ابتلا به بیماری لثه و دیگر پیچیدگی های دندانی افزایش می یابد.

انجام پروسه فرنکتومی لب، می تواند این مشکل را حل کند.

فرنکتومی

پروسه فرنکتومی

در اکثر موارد، فرنکتومی بسیار راحت و سریع انجام می شود. پروسه فرنکتومی، به طور کلی شامل مراحل زیر است:

• پس از مشورت با پزشک، فردی که قرار است پروسه روی او اجرا شود، به پشت روی تخت می خوابد؛ به طوری که صورت او به سمت بالا باشد. در حین پروسه، سر نباید تکان بخورد.
• دندانپزشک معمولا از داروی بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه مورد نظر استفاده می کند.
• دندانپزشک، خیلی سریع فرنوم را با استفاده از تیغ جراحی (اسکالپل) یا قیچی می برد.
• اگر گره زبانی خیلی شدید باشد و یا پیچیدگی داشته باشد، ممکن است چند بخیه برای بستن برش ایجاد شده، نیاز شود.
• کل پروسه حدود 15 دقیقه طول می کشد.

فرنکتومی

فرنکتومی با لیزر

مراحل فرنکتومی با لیزر تقریبا مشابه پروسه فرنکتومی معمولی است. تنها تفاوت، استفاده از لیزر است که احتمال بروز عفونت ها و خون ریزی را کاهش می دهد.

فرنکتومی در نوزادان

گره زبانی یا لب معمولا در نوزادان شناسایی می شود. نوزادانی که این مشکل را دارند، به خوبی شیر مادر را نمی خورند. به همین دلیل، وزن آن ها به کندی بالا می رود و یا حتی دچار کاهش وزن می شوند. در صورتی که فرزند شما به گره زبانی یا گره لب دچار شده باشد، هنگام شیر دادن دردی را احساس می کنید.

انجام فرنکتومی در نوزادان بسیار ساده است. دندانپزشک می تواند این پروسه را در مطب یا کلینیک دندانپزشکی انجام دهد. خطرات و پیچیدگی های ناشی از این پروسه، ناچیز هستند.

فرنکتومی در بزرگسالان

با افزایش سن، محوطه دهانی دچار تغییراتی می شود. اگر تکلم شما عادی باشد و در خوردن و آشامیدن مشکلی نداشته باشید، ممکن است نیازی به درمان گره زبانی یا لب نباشد.

اما ممکن است فرنوم باعث عقب رفتن لثه ها از دندان های جلویی فک پایین شود و بدین ترتیب، لثه ها دچار تحلیل شوند. همچنین، فرنوم در مواردی باعث کاهش دامنه حرکت زبان یا لب ها می شود. در این صورت بهتر است پروسه فرنکتومی برای شما انجام شود.

فرنکتومی در بزرگسالان نسبت به نوزادان، به زمان بیشتری برای بهبودی نیاز دارد.

هزینه های فرنکتومی

بیمه های درمان معمولا پروسه فرنکتومی دهان را تحت پوشش قرار می دهند. بدون بیمه، هزینه فرنکتومی ممکن است مقادیر مختلفی باشد. عوامل متعددی در تعیین هزینه های این پروسه نقش دارند.

فرنکتومی

بهبودی از فرنکتومی

دوران بهبودی پس از انجام فرنکتومی، معمولا به راحتی سپری می شود. باید در این دوران، ناحیه جراحی شده را تمیز نگه دارید؛ این کار در نوزادان بسیار آسان است. در مورد بزرگسالان، ممکن است نیاز باشد که در چند روز نخست، از برخی مواد غذایی پرهیز کنید. اگر مواد غذایی در ناحیه جراحی شده گیر کنند، امکان بروز عفونت افزایش می یابد.

پس از انجام فرنکتومی، ممکن است دندانپزشک آنتی بیوتیک های خوراکی را برای جلوگیری از عفونت و دیگر پیچیدگی ها، تجویز کند. یک تا دو روز پس از انجام پروسه، روند التیام و بهبودی آغاز می شود. پس از یک هفته، روی ناحیه جراحی شده زخم تشکیل می شود.

کلام آخر

پروسه های فرنکتومی دهان، معمولا آسان و سریع هستند. در سال های اخیر، انجام این پروسه رایج تر شده است. بسیاری از متخصصان بر این باورند که فرنکتومی می تواند تاثیر مثبتی در تکلم کودکان و شیر خوردن نوزادان داشته باشد. انجام پروسه فرنکتومی برای درمان گره زبانی یا لب، خطرات و ریسک ناچیزی دارد. بهبودی بلافاصله پس از پایان پروسه آغاز می شود. در صورتی که احساس می کنید خودتان یا فرزندتان گره زبانی یا لب دارید، به پزشک یا دندانپزشک متخصص مراجعه نمایید.