هر آنچه که باید در مورد عفونت لثه ها بدانید

عفونت لثه (gum infection)، عفونتی مضر در دهان است که باعث آسیب و التهاب در بافت های لثه و استخوان می شود. عفونت لثه معمولا به دلیل عدم رعایت بهداشت دهان، به وجود می آید. بدین صورت که باکتری ها بین دندان ها و بافت لثه گیر می کنند و در آن جا به تکثیر ادامه می دهند. البته، ابتلا به عفونت بافت نرم دهان و همین طور بیماری لثه، به چندین فاکتور بستگی دارد.

اگر شک دارید که به عفونت لثه دچار شده اید یا نه، به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک می تواند از بروز عفونت پیشگیری کند و همچنین، آن را درمان کند. در نتیجه، برای جلوگیری از ابتلا به مشکلات پیچیده تر و حاد تر، ویزیت دندانپزشک ضروری است.

در ادامه این مقاله، به عوامل ایجاد کننده، درمان و پیشگیری از عفونت های لثه می پردازیم.

عفونت لثه

دلایل ایجاد عفونت

عفونت لافت لثه در اثر تجمع باکتری در اطراف دندان ها اتفاق می افتد. در دهان، انواع گوناگونی از باکتری ها وجود دارد. رعایت بهداشت دهان و دندان مثل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، در کنترل مقدار باکتری ها، سالم نگه داشتن دهان، دندان ها و لثه ها  نقش دارد. بع علاوه، احتمال پوسیدگی دندان ها نیز کاهش می یابد.

اگر بهداشت دهان رعایت نشود، باکتری ها لایه نازک و چسبنده ای در سطح دندان ها ایجاد می کنند که به آن پلاک (plaque) گفته می شود. اگر پلاک از روی دندان ها پاک نشود، به تدریج سفت و سخت می شود. به پلاک سخت شده، تارتار (tartar) می گوییم که پاک کردن آن کار بسیار سختی است.

تجمع تارتار، تمیز کردن دندان ها را دشوار تر می کند. در نتیجه، باکتری ها در اطراف دندان ها و لثه ها تجمع بیشتری پیدا می کنند. جمع شدن باکتری در زیر خط لثه (gum line)، به راحتی می تواند باعث ایجاد عفونت شود.

پس همانطور که گفته شد، رعایت بهداشت دهان و دندان از تجمع باکتری ها و بروز عفونت جلوگیری می کند. در مقابل، بی توجهی به وضعیت بهدشت دندان ها می تواند به پوسیدگی دندان ها و دیگر مشکلات دهانی بینجامد.

تحقیقات انجام شده نشانگر این هستند که کشیدن سیگار یکی از مهم ترین فاکتور های خطر برای بیماری لثه است. به علاوه، سیگار کشیدن روند درمان و بهبودی را آهسته تر می کند.

از دیگر فاکتور هایی که در ابتلا به عفونت لثه نقش دارند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دیابت
• تغییرات هورمونی در زنان، مخصوصا در هنگام بارداری
• ژنتیک
• استرس
• نامرتب بودن دندان ها
• دارو هایی که باعث خشکی دهان یا کاهش بزاق می شوند.
• نقوص ایمنی

در مواردی، ابزاری که در دهان قرار می گیرند، به عنوان فاکتور خطری برای عفونت لثه به حساب می آیند. برای مثال، پروتز های دندانی مانند دنچر (denture) یا بریج (bridge)، اگر به خوبی در دهان قرار نگیرند، مشکلات مختلفی ایجاد می کنند. پرکردگی هایی که به درستی انجام نشده باشند نیز، ریسک عفونت لثه را افزایش می دهند.

عفونت لثه

علائم و نشانه ها

علائم عفونت لثه بر اساس شدت پیشرفته بودن و موقعیت، متفاوت است. به طور کلی، عفونت لثه نشان دهنده بیماری لثه و ضعف در سلامت دهان و دندان است. به مراحل اولیه بیماری لثه، ژنژیویت (gingivitis) گفته می شود که همان التهاب لثه ها است. در این مرحله هنوز عفونتی وجود ندارد. در صورت عدم درمان به موقع ژنژیویت، عفونت و بیماری لثه حاد ایجاد می شود که به آن پریودنتیت (periodontitis) می گویند.

ژنژیویت باعث قرمز شدن، خونریزی و ورم کردن لثه ها می شود. برخی افراد در ابتدا متوجه آن نمی شوند. اما اگر التهاب پیشرفت کند و به عفونت تبدیل شود، علائم واضح می شوند.

از دیگر نشانه های عفونت و بیماری لثه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد در هنگام جویدن
• خونریزی لثه ها بعد از مسواک زدن
• حساس شدن دندان ها
• لق شدن دندان ها
• بوی بد دهان
• تحلیل و عقب رفتن لثه ها
• ترشحات چرکی در دهان
• ایجاد تغییر در بایت (bite) یا همان تغییر در نحوه قرار گیری دندان ها بر روی هم در هنگام جویدن
• ایجاد تغییر در نحوه قرار گیری دنچر های پارسیل (partial denture) در دهان

عفونت می تواند باعث تشکیل پاکت های پر از چرکی به نام آبسه (abscess) شود که به درمان سریع نیاز دارد. فردی که به آبسه مبتلا شده است، التهاب دردناک و ترشحات چرکی از دهان را تجربه می کند.

عدم درمان به موقع عفونت، مشکلات مختلفی را ایجاد می کند. برای مثال، بافت عفونی می تواند ریشه دندان های مجاور را در معرض خطر قرار دهد و در نهایت باعث از دست رفتن دندان ها شود.

به علاوه، عفونت لثه ممکن است به استخوان فک و دیگر نواحی گسترش پیدا کند. همچنین، باکتری می تواند وارد گردش خون شود و در نقاط دیگر بدن مشکل به وجود آورد.

اگر بیماری پریودنتال (بیماری لثه) به موقع درمان نشود، ممکن است مشکلات و اختلالات دیگری در بدن ایجاد شود. تحقیقات انجام شده، نشانگر ارتباط میان بیماری پریودنتال و بسیاری از مشکلات دیگر بدن هستند. برای مثال:

• دیابت
• بیماری های قلبی-عروقی
• اختلالات مربوط به بارداری
• بیماری های تنفسی
• سرطان

عفونت لثه احتمال ابتلا به مشکلاتی را که در بالا ذکر شد، افزایش می دهد. به عبارتی، احتمال بروز این بیماری ها در افراد مبتلا به بیماری لثه، بیشتر است.

عفونت لثه

درمان عفونت لثه

بسیار مهم است که عفونت لثه به سرعت تحت درمان قرار گیرد تا از بروز مشکلات دیگر جلوگیری شود. رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک برای انجام جرم گیری، از ابتلا به عفونت لثه پیشگیری می کند.

اگر پلاک به تارتار تبدیل شده باشد، فقط دندانپزشک می تواند آن را پاک کند. با از بین رفتن این لایه سخت از روی دندان ها، کنترل التهاب لثه ها با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن آسان تر می شود.

برای درمان عفونت لثه یا پریودنتیت، لثه ها و پاکت های اطراف دندان ها باید خیلی خوب تمیز شوند. تمیز کردن آبسه ها نیز، در صورت وجود، ضروری است. در برخی موارد، دندانپزشک مجبور می شود بخشی از بافت لثه را خارج کند.

اگر عفونت لثه بسیار شدید و به صورت مزمن باشد، فرد باید از آنتی بیوتیک های خوراکی استفاده کند. در مواردی، دندانپزشک آنتی بیوتیک را به طور مستقیم در ناحیه عفونی تزریق می کند. همچنین، ممکن است از پیوند استخوان یا لثه برای بازسازی بخش های آسیب دیده استفاده شود.

درمان های خانگی

به عنوان بخشی از پروسه درمان عفونت لثه، دندانپزشکان بر رعایت بهداشت دهان و دندان در خانه تاکید می کنند. برای حفظ سلامتی دندان ها و لثه ها، باید موارد زیر را انجام دهید:

• حداقل 2 بار در روز مسواک بزنید.
• از دهانشویه استفاده کنید.
• پس از هر وعده غذایی نخ دندان بکشید.
• پس از هر وعده غذایی دهان خود را با آب تازه بشویید.
• محلول آب و نمک را قرقره کنید تا التهاب کاهش پیدا کند و باکتری ها کشته شوند.

عفونت لثه

پیشگیری

مراجعه منظم به دندانپزشک برای انجام جرم گیری و رعایت بهداشت دهان و دندان تا حد زیادی از بروز عفونت لثه جلوگیری می کند. نکاتی وجود دارد که با پیروی از آن ها می توانید دندان ها و لثه هایتان را تا حد زیادی سالم نگه دارید:

• اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید.
• روزی 2 مرتبه، دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
• با استفاده از نخ دندان، پلاک جمع شده میان دندان ها را تمیز کنید.
• برای انجام چکاپ و جرم گیری به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
• مواد غذایی و نوشیدنی های قندی کمتری را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

هیچ تضمینی وجود ندارد که با انجام کار هایی که در بالا ذکر شده، به عفونت لثه دچار نشوید. اما با پیروی از این نکات، خطر ابتلا کاهش چشمگیری پیدا می کند.

چه زمان باید به دندانپزشک مراجعه کنید؟

اگر علائم عفونت لثه را در خود مشاهده کردید، در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر در مراحل اولیه بیماری، درمان را آغاز کنید، مشکلات پیچیده تر و حاد تر به وجود نمی آیند.

کلام آخر

همانطور که گفته شد، عفونت لثه در اثر تجمع باکتری در اطراف لثه ها رخ می دهد. رعایت بهداشت دهان و دندان و پرهیز از محصولات تنباکو، نقش به سزایی در پیشگیری از ابتلا به عفونت دارد.

مراجعه منظم به دندانپزشک نیز، تاثیرگذار است زیرا دندانپزشک تارتار روی دندان ها را از بین می برد و از بروز عفونت جلوگیری می کند. در صورت مشاهده علائم عفونت لثه، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. درمان زودهنگام می تواند از مشکلات حاد تری مانند از دست رفتن دندان جلوگیری کند.