سفید شدن لثه ها به چه معنی است؟

سفید شدن لثه ها معمولا نشانه مشکلی در سلامت دهان و دندان فرد است. اختلالات متعددی می توانند باعث سفیدی لثه ها شوند؛ از آفت (canker sore) گرفته تا بیماری های بلند مدت التهابی. در موارد نادر، لثه سفید علامت سرطان دهان است، بنابراین بسیار مهم است که برای تشخیص صحیح، به پزشک و دندانپزشک مراجعه شود.

در ادامه این مقاله، به سفید شدن لثه ها و نحوه درمان آن، بیشتر می پردازیم.

دلایل سفید شدن لثه ها چیست؟

مشکلات و اختلالات زیر، می توانند باعث سفید شدن لثه ها شوند:

سفید شدن لثه

لکوپلاکیا (leukoplakia)

لکوپلاکیا یک اختلال دهانی است که در آن بخش هایی از لثه به رنگ سفید در می آیند. این لکه های سفید، با مسواک از بین نمی روند. لکوپلاکیا در اکثر مواقع بی خطر است اما در برخی موارد می تواند پیش سرطانی باشد. محققان بر این باورند که لکه های سفیدی که در کنارشان جراحات قرمز رنگ وجود دارد، با احتمال بیشتری سرطانی یا پیش سرطانی هستند. علت ایجاد لکوپلاکیا، دقیقا مشخص نیست اما شواهد نشان داده است که استعمال تنباکو در ابتلا به آن نقش دارد.

سفید شدن لثه

آنمی یا کم خونی

آنمی زمانی اتفاق می افتد که بدن به میزان کافی گلبول قرمز ندارد. این سلول ها برای حمل و انتقال اکسیژن در بدن ضروری هستند. آنمی انواع مختلفی دارد. بسته به علت ایجاد آنمی، یکی از این انواع ظاهر می شود. از دلایل رایج ابتلا به کم خونی می توان به کمبود ویتامین B12 و آهن، بیماری کرون و بیماری دستگاه گوارش (celiac disease) اشاره کرد.

علائم آنمی عبارتند از:

• خستگی
• سرگیجه
• ضعف
• ضربان نامنظم قلب
• تنگی نفس
• سردرد
• سرد شدن دست و پا

همچنین، افراد آنمیک ممکن است رنگ پریده به نظر برسند و رنگ لثه هایشان خیلی روشن باشد. در مواردی، امکان دارد لثه های آن ها سفید دیده شود.

سفید شدن لثه

آفت دهان (canker sores)

آفت های دهانی یا زخم های کوچک دهان، جراحاتی هستند که در دهان و بر روی لثه ها ایجاد می شوند. آفت ها معمولا دردناک هستند؛ مخصوصا هنگام صحبت کردن، خوردن و نوشیدن. آفت ها گرد یا بیضی شکل اند. دور آن ها قرمز و مرکز آن ها رنگ روشن تری دارد.

آفت هایی که روی لثه ها به وجود آمده اند، می توانند باعث سفید شدن قسمت هایی از خط لثه شوند. اما، آفت های دهانی، باعث سفید شدن همه قسمت های لثه نمی شوند.

سفید شدن لثه

ژنژیویت (gingivitis)

ژنژیویت نوع خفیفی از بیماری لثه است. تقریبا نیمی از بزرگسالان با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان از علل مهم ابتلا به ژنژیویت است.

در افراد مبتلا به ژنژیویت، لثه های اطراف دندان ها قرمز و ملتهب می شوند. بع علاوه، ممکن است در زمان مسواک زدن، لثه ها کمی خون ریزی کنند. به مرور زمان، ژنژیویت می تواند باعث عقب رفتن و سفید شدن لثه ها بشود.

سفید شدن لثه

لیکن پلان دهانی (oral lichen planus)

لیکن پلان دهانی باعث ایجاد لکه های سفید تور مانندی بر روی لثه ها، زبان و دیگر بخش های دهان می شود. این اختلال، یک مشکل مزمن خود ایمنی است که علائم متعددی از جمله درد، خون ریزی و التهاب لثه ها را دارد. افراد مبتلا به این بیماری باید به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنند چراکه بیشتر در معرض کمبود های تغذیه ای، عفونت های دهانی و سرطان دهان هستند.

سفید شدن لثه

برفک دهانی (oral thrush)

برفک دهانی یا کاندیدیازیس، عفونتی قارچی است که باعث ایجاد زخم های برآمده، سفید-شیری رنگ در دهان می شود. این زخم ها در بخش داخلی گونه، زبان و لثه ها ایجاد می شوند. نوزادان، افراد پیر و مبتلایان به دیابت بیشتر در خطر ابتلا به این عفونت هستند.

کشیدن دندان

آسیب و ترومای ناشی از کشیدن دندان می تواند باعث سفید شدن لثه های اطراف شود. معمولا پس از چند روز، لثه ها به رنگ طبیعی خود باز می گردند.

سفید شدن لثه

سفید کردن دندان ها

سفید کردن دندان ها به صورت تخصصی، نزد دندانپزشک، ممکن است باعث شود لثه ها روشن تر از حالت طبیعی به نظر برسند. با گذشت چند ساعت، رنگ لثه ها به حالت نرمال خود باز می گردد.

سفید شدن لثه

سرطان دهان

سفید شدن لثه ها ممکن است نشانه ای از سرطان دهان باشد. سرطان دهان خیلی سریع گسترش می یابد؛ بنابراین باید از دیگر علائم و نشانه های آن نیز، اطلاع داشته باشید:

• زخم های دهان که خیلی کند بهبود می یابند.
• خون ریزی در دهان
• وجود توده یا برآمدگی های مشکوک در دهان
• ضخیم شدن پوست داخل دهان
• لق شدن دندان ها
• درد در ناحیه فک یا زبان
• دشواری در تکلم و جویدن
• گلودرد

سفید شدن لثه

علائم و نشانه ها

علائم دیگری که ممکن است در کنار سفید شدن لثه ها مشاهده شود، به علت ایجاد تغییر رنگ در لثه ها بستگی دارد. برخی اوقات، فرد ممکن است علامت دیگری نداشته باشد. در موارد دیگر، سفید رنگ شدن لثه ها می تواند به همراه نشانه های زیر باشد:

• درد
• ورم
• خون ریزی
• زخم های کوچک
• لق شدن دندان ها
• قرمزی
• خستگی، سرگیجه و ضعف
• سردرد
• سرد شدن دست ها و پا ها

در صورت مشاهده هر گونه علامت مشکوک دیگری، به دندانپزشک خود اطلاع بدهید تا او بتواند علت اصلی را تشخیص دهد.

درمان

روش درمانی لثه های سفید رنگ، به علت ایجادکننده آن بستگی دارد.

آنمی یا کم خونی

تغییرات رژیم غذایی، مصرف مکمل های ویتامین و کنترل مشکلات مزمن در درمان آنمی موثر هستند.

آفت دهان

آفت های دهانی کوچک معمولا طی 2 هفته، به صورت خود به خود بهبود می یابند. بهبودی آفت های بزرگ تر ممکن است تا 6 هفته طول بکشد و باید تحت نظر دندانپزشک یا پزشک باشد. درمان برای آفت هایی که خود به خود از بین نمی روند، شامل موارد زیر است:

• مصرف داروهای مسکن
• شست و شوی دهان با محلول آب و نمک
• پماد و ژل های دهان
• استروئید های خوراکی
• در موارد شدید، سوزاندن زخم (cauterization)

ژنژیویت

درمان ژنژیویت، با رعایت بهداشت دهان و دندان آسان تر می شود. برای جلوگیری از ژنژیویت و درمان آن باید روزی دو بار دندان ها مسواک زد و نخ دندان کشید. به علاوه، باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کرد. برای درمان موارد حاد و شدید، ممکن است نیاز به جرم گیری و تمیز کردن با لیزر باشد.

لکوپلاکیا

قطعه های لکوپلاکیا را می توان با منجمد کردن و یا با تیغ جراحی و لیزر برداشت. افرادی که به این عارضه دچار هستند باید از کشیدن سیگار و جویدن تنباکو بپرهیزند. اگر سیستم ایمنی فرد بیمار ضعیف باشد، دندانپزشک یا پزشک ممکن است دارو های ضد ویروسی تجویز کنند.

لیکن پلان دهانی

هیچ درمان قطعی برای لیکن پلان دهانی وجود ندارد، اما فرد بیمار می تواند با رعایت موارد زیر، علائم را کنترل کند:

• مصرف کورتیکواستروئید ها برای کاهش التهاب
• ژل بی حس کننده برای کاهش حس درد
• مصرف داروهایی برای سرکوب سیستم ایمنی

برفک دهانی

برفک دهانی (oral thrush) معمولا با مصرف داروهای ضدقارچ درمان می شود. دارو ها می توانند در فرم قرص، کپسول یا دهانشویه باشند.

سرطان دهان

بیش از 50 درصد موارد سرطان دهان، تا زمانی که سرطان به بخش های دیگر بدن سرایت نکرده، تشخیص داده نمی شوند. بنابراین، چکاپ های دوره ای پزشک و دندانپزشک اهمیت فوق العاده ای دارند. روش های درمانی شامل شیمی درمانی و جراحی برای برداشتن توده سرطانی می شود.

سفید شدن لثه

درمان های خانگی

برخی درمان های خانگی می توانند علائم مرتبط با سفید شدن لثه ها را برطرف کنند. البته، علت ایجاد کننده معمولا با درمان های خانگی از بین نمی رود. برای کنترل مشکلات مربوط به سفید شدن رنگ لثه ها، می توان موارد زیر را انجام داد:

• مسواک زدن 2 بار در روز
• کشیدن نخ دندان حداقل یک بار در روز
• استفاده از دهانشویه های بدون الکل، حداقل یک بار در روز
• تمیز کردن زبان با مسواک مخصوص برای از بین بردن باکتری ها و ذرات غذایی گیر افتاده
• پرهیز از محصولات دهانی که حاوی سدیم لوریل سولفات (SLS) هستند. این ماده برای بافت های حساس دهان اذیت کننده است.
• استفاده از دارو های مسکن ضد درد بدون نسخه
• شست و شوی دهان با محلول آب و نمک برای کاهش درد و التهاب
• استفاده از مسواک مدیوم برای جلوگیری از اذیت شدن بافت لثه
• داشتن رژیم غذایی متعادل
• کاهش مصرف قند و الکل
• ترک استفاده از محصولات تنباکو
• مراجعه به دندانپزشک حداقل دو بار در سال

کلام آخر

همانطور که گفته شد، روش درمان لثه های سفید به علت ایجاد کننده آن و وضعیت سلامت فرد بستگی دارد. برای مثال، آفت های دهانی ظرف چند روز به صورت خود به خودی بهبود می یابند. دیگر اختلالات مانند لیکن پلان، ممکن است فقط کنترل شوند و هیچ گاه به طور کامل از بین نروند.

سفید شدن لثه ها ممکن است نشانه ای از اختلالات جدی تر مانند سرطان دهان باشد، بنابراین بهتر است برای تشخیص قطعی به دندانپزشک متخصص یا پزشک مراجعه شود. درمان به موقع می تواند خطرات احتمالی را کاهش دهد.