چرا لثه در اطراف یک دندان ملتهب می شود؟

زمانی که دندان هایتان را در آینه نگاه می کنید و یا در هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، ممکن است متوجه التهاب لثه در اطراف یکی از دندان هایتان شوید. این اتفاق ممکن است خیلی رایج نباشد اما غیر عادی نیست و می تواند دلایل متعددی داشته باشد.

علت التهاب لثه در اطراف یک دندان چیست؟

التهاب لثه در یک ناحیه خاص از دهان می تواند دلایل متعددی از جمله عدم رعایت بهداشت دهان، بیماری لثه و یا آبسه داشته باشد.

رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان

اگر به طور منظم مسواک نزنید و از نخ دندان استفاده نکنید، ذرات مواد غذایی در دهان باقی می ماند و می تواند باعث ایجاد پوسیدگی و التهاب شود. به مرور زمان، بیماری لثه نیز ایجاد می شود. نشانه های عدم رعایت بهداشت دهان و دندان عبارتند از:

• رنگ پریدگی لثه ها
• قرمز شدن لثه ها
• ورم بافت نرم اطراف دندان ها
• خون ریزی لثه ها در هنگام مسواک زدن
• ترشح چرک از یک دندان
• لق شدن دندان
• بوی بد دهان
• مزه بد دهان

بیماری لثه

زمانی که باکتری موجود در دهان، در بافت لثه اطراف یک دندان ایجاد عفونت می کند، بافت نرم اطراف دندان ملتهب می شود. بدین ترتیب شرایط برای ابتلا به بیماری پریودنتال (بیماری لثه) نیز مهیا می شود.

از علائم بیماری لثه، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خون ریزی و حساس شدن لثه ها
• حساس شدن دندان ها
• لق شدن دندان ها
• جدا شدن لثه از دندان ها

آبسه

آبسه دندان (abscessed tooth) معمولا در نتیجه عدم درمان پوسیدگی دندان ایجاد می شود. هنگامی که پوسیدگی به موقع درمان نشود، باکتری ها فرصت پیدا می کنند تا در دندان عفونت به وجود بیاورند. از علائم آبسه دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد
• ورم لثه ها
• ورم فک
• تب

در صورتی که به آبسه دندان مشکوک شدید، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید؛ زیرا عفونت دندان خود به خود بهبود پیدا نمی کند. اگر آبسه به موقع درمان نشود، ممکن است عفونت به استخوان فک گسترش پیدا کند. در این صورت، سلامت شما به خطر می افتد.

بیماری لثه

باکتری های گوناگونی در دهان وجود دارد. باکتری ها با مخاط دهان و دیگر مواد ترکیب می شوند و پلاک (plaque) را بر روی دندان ها ایجاد می کنند. اگر پلاک با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن از روی دندان ها پاک نشود، به تدریج سخت شده و تارتار (tartar) را به وجود می آورد.

تجمع پلاک و تارتار می تواند باعث ایجاد بیماری لثه شود. نوع خفیف و رایج بیماری لثه با نام ژنژیویت (gingivitis) شناخته می شود. خون ریزی، قرمزی و ورم لثه ها از بارز ترین نشانه های ژنژیویت هستند.

اگر ژنژیویت درمان نشود، ممکن است بیماری لثه شدت بیشتری پیدا کند و به پریودنتیت (periodontitis) تبدیل شود. از علائم پریودنتیت می توان به حساس و لق شدن دندان ها و قرمزی، ورم و حساسیت لثه ها اشاره کرد. اگر به پریودنتیت دچار شده اید، ممکن است لثه هایتان از دندان ها کمی فاصله بگیرند. فاصله ایجاد شده مکان مناسبی برای تجمع باکتری ها و ایجاد عفونت است. اگر پریودنتیت به موقع درمان نشود، بافت نرم دهان و استخوان های نگهدارنده دندان ها به تدریج از بین می روند.

التهاب لثه و درمان ورم لثه

چه فاکتور هایی احتمال بروز عفونت در اطراف یک دندان را افزایش می دهند؟

همه افراد ممکن است به پریودنتیت دچار شوند. با این حال، عواملی وجود دارند که احتمال ابتلا را افزایش می دهند؛ مانند:

• سیگار کشیدن
• دیابت
• ایدز
• استرس
• عوامل ژنتیکی
• کج و نامرتب بودن دندان ها
• پرکردگی نامناسب دندان
• دارو هایی که باعث خشکی دهان می شوند

درمان های خانگی التهاب لثه

شست و شوی دهان با آب و نمک

نتایج تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که شست و شوی دهان با آب و نمک می تواند در کاهش التهاب لثه ایجاد شده توسط ژنژیویت موثر باشد.

2 تا 3 بار در روز، یک دوم قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب حل کنید. این ترکیب را برای 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و سپس بیرون بریزید.

شست و شوی دهان با روغن درخت چای

روغن درخت چای می تواند خون ریزی ناشی از ژنژیویت را کاهش دهد. 2 تا 3 بار در روز، سه قطره از روغن درخت چای را با یک لیوان آب مخلوط کنید و دهان خود را با آن شست و شو دهید.

ژل زردچوبه

ژل زردچوبه از شکل گیری پلاک و بروز ژنژیویت جلوگیری می کند. 2 بار در روز، پس از مسواک زدن و شست و شوی دهان با آب، ژل را بر روی لثه هایتان ماساژ قرار دهید. پس از گذشت ده دقیقه، ژل را پاک کنید و دهان خود را با آب بشویید.

التهاب لثه و درمان ورم لثه

چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنید؟

در صورت مشاهده التهاب در اطراف یک دندان، توصیه می شود به دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که آبسه دندان یا بیماری لثه التهاب را ایجاد کرده باشند، درمان باید هر چه سریع تر آغاز شود. دندانپزشک با معاینه دندان ها و لثه های شما، علت ایجاد التهاب را تشخیص می دهد و بهترین روش درمانی را در پیش می گیرد.

پیشگیری از ورم لثه پیرامون یک دندان

رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از مهم ترین کار هایی است که می توانید برای پیشگیری از ورم و التهاب لثه انجام دهید. برای مراقبت خوب از دندان ها و لثه های خود، لازم است موارد زیر را انجام دهید:

• پس از هر وعده غذایی، مخصوصا قبل از خواب، مسواک بزنید. با انجام این کار، باکتری های موجود در دهان را از بین می برید.
• حداقل یکبار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
• 2 بار در سال، برای چکاپ و جرم گیری دندان هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید.

کلام آخر

التهاب اطراف یک دندان ممکن است ناشی از بیماری لثه، عدم رعایت بهداشت و یا آبسه دندان باشد. برای درمان صحیح ورم و التهاب لثه به دندانپزشک مراجعه کنید.

هر روز، چند دقیقه را به مراقبت از دندان ها و لثه های خود اختصاص دهید. خوب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. با رعایت بهداشت، احتمال ابتلای شما به بیماری مانند پریودنتیت کاهش می یابد.