پریکورونیت چیست و چگونه ایجاد می شود؟

پریکورونیت (pericoronitis) زمانی اتفاق می افتد که دندان های عقل، فضای کافی برای بیرون آمدن از لثه را نداشته باشند. در نتیجه، فقط قسمتی از آن ها از لثه خارج می شود و احتمال بروز التهاب و عفونت در بافت نرم اطراف دندان های عقل، افزایش می یابد. اگر دندان های عقل به طور کامل از لثه خارج نشوند، چین هایی در بافت نرم ایجاد می شود. مواد غذایی و باکتری ها به راحتی در این چین ها گیر می کنند. به مرور زمان، باکتری ها تجمع پیدا کرده و باعث بروز عفونت می شوند.

علائم و نشانه ها

همانطور که گفته شد، پریکورونیت به وضعیتی گفته می شود که در آن دندان های عقل به صورت کامل از لثه ها خارج نمی شود. این حالت معمولا همراه با درد، ناراحتی و سوزش است. علائم پریکورونیت می تواند در هر فرد متفاوت باشد و به شدت عفونت هم بستگی دارد. از جمله نشانه های پریکورونیت مزمن، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد
• ناراحتی
• مزه بد دهان
• التهاب و ورم لثه در ناحیه ای که دندان عقل در حال درآمدن است.

این علائم مزمن معمولا 1 یا 2 روز قابل مشاهده هستند و به صورت دوره ای، هر چند ماه یکبار، تکرار می شوند.

علائم حاد معمولا 3 تا 4 روز دوام دارند و شامل موارد زیر هستند:

• درد شدید که باعث بی خوابی می شود.
• ورم و التهاب صورت در سمتی که پریکورونیت وجود دارد.
• ترشحات چرکی
• درد در هنگام بلعیدن
• ورم عقده های لنفی زیر چانه
• تب

پریکورونیت

عوامل ایجاد کننده پریکورونیت

پریکورونیت در افرادی که بین 20 تا 30 سال سن دارند، بسیار رایج است. به طوری که 81% از جوانان بین 20 تا 29 سال، پریکورونیت را تجربه می کنند. هم زنان و هم مردان به آن دچار می شوند. از جمله عواملی که می توانند در ایجاد پریکورونیت نقش داشته باشند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم رعایت بهداشت دهان و دندان؛ معمولا باعث ایجاد پریکورونیت مزمن می شود.
• استرس
• بارداری
• عفونت مجاری تنفسی که عاملی ویروسی یا باکتریایی دارد. این عفونت بینی، سینوس ها و گلو را تحت تاثیر قرار می دهد.

تشخیص

دندانپزشکان، پریکورونیت را طی معاینه دندان ها و لثه ها تشخیص می دهند. آن ها روند رشد دندان های عقل را بررسی می کنند و به دنبال نشانه ها و علائم پریکورونیت می گردند. دندانپزشک متخصص لثه ها را از نظر وجود التهاب، قرمزی، ورم و ترشحات چرکی چک می کند. وجود چین در بافت لثه، احتمال بروز عفونت را افزایش می دهد.

در مواردی، دندانپزشک عکس رادیوگرافی دهان بیمار بررسی می کند تا به وضعیت هم ترازی دندان های عقل پی ببرد. علاوه بر پریکورونیت، پوسیدگی دندان های عقل نیز می تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی فراوان شود. اگر تشخیص دندانپزشک، پریکورونیت باشد، بیمار به متخصص بیماری های لثه ارجاع داده می شود.

پریکورونیت

چه روش های درمانی وجود دارد؟

پس از تشخیص پریکورونیت، دندانپزشک برنامه درمان را متناسب با نیاز های بیمار طراحی می کند. اگر در لثه چین هایی تشکیل شده باشد، درمان کمی دشوار می شود. در واقع، برای برطرف کردن مشکل باید دندان عقل و قسمتی از بافت های اطراف را برداشت و یا تا زمان درآمدن کامل دندان از لثه صبر کرد.

اگر علائم و نشانه ها فقط در اطراف دندان عقل دیده شوند، دندانپزشک معمولا مراحل زیر را برای درمان انجام می دهد:

• تمیز کردن ناحیه مورد نظر
• برداشتن ذرات غذایی گیر افتاده
• خارج کردن ترشحات چرکی

اگر عفونتی وجود داشته باشد، دندانپزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند. به علاوه، بیمار می تواند برای کنترل و کاهش درد و ناراحتی خود از دارو های مسکن بدون نسخه استفاده کند. البته، بهتر است قبل از مصرف هر گونه دارو ها دهانشویه، با دندانپزشک مشورت شود.

در بسیاری از موارد پریکورونیت، مخصوصا اگر فرم مزمن آن باشد، دندانپزشک کشیدن دندان عقل را پیشنهاد می دهد. پریکورونیت باید به موقع درمان شود تا عفونت گسترش بیشتری پیدا نکند و مشکلات دیگری به وجود نیایند.

اگر نشانه ها و علائم پریکورونیت را در خود مشاهده کردید، به دندانپزشک مراجعه کنید. البته، به طور کلی زمانی که دندان های عقل شما در حال درآمدن هستند، باید تحت نظر دندانپزشک باشید تا مشکلی بروز پیدا نکند.

درمان های خانگی

در مواردی که فرد به پریکورونیت خفیف دچار شده است، درمان های خانگی می توانند کمک کننده باشند. شست و شوی دهان با آب ولرم و نمک، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با از بین بردن پلاک دندانی (plaque) و ذرات غذایی گیر افتاده، در درمان پریکورونیت موثرند. با این حال، اگر این درمان های خانگی را انجام دادید و پس از 5 روز روند بهبودی مشاهده نکردید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید که اگر علائم پریکورونیت حاد را تجربه می کنید، درمان های خانگی بی اثر هستند و حتما باید تحت درمان دندانپزشک قرار بگیرید.

پریکورونیت

مشکلات و پیچیدگی های احتمالی

اگر پریکورونیت به موقع درمان نشود، احتمال بروز مشکلات و اختلالات دیگر هم وجود دارد. برخی اوقات، عفونت گسترش پیدا می کند و باعث ایجاد درد و ورم در نقاط مختلف سر و گردن می شود.

تریسموس (trismus) اختلالی است که در آن فرد نمی تواند به راحتی دهان خود را باز کند و گاز بگیرد. اگر پریکورونیت به موقع برطرف نشود، امکان بروز این مشکل وجود دارد.

در مواردی، مشکلات ناشی از پریکورونیت مرگ آفرین هستند. برای مثال، اگر عفونت به زیر فک، زبان، گردن و حلق گسترش پیدا کند، زندگی بیمار به خطر می افتد. ورود عفونت به سیستم گردش خون باعث ایجاد اختلالی به نام سپسیس (sepsis) می شود که بسیار خطرناک است.

پیشگیری از پریکورونیت

با رعایت برخی نکات می توان احتمال ابتلا به پریکورونیت را کاهش داد:

• رعایت بهداشت دهان و دندان: با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح، ذرات غذایی و باکتری ها در اطراف دندان عقل گیر نمی کنند و پریکورونیت ایجاد نمی شود.
• مراجعه منظم به دندانپزشک: با مراجعه منظم به دندانپزشک، وضعیت دندان ها تحت نظر متخصص قرار می گیرند و در صورت بروز هر گونه مشکل مانند پریکورونیت، درمان سریعا آغاز می شود.
• دقت به وضعیت دندان ها و لثه ها: در صورت مشاهده علائم مربوط به پریکورونیت، با دندانپزشک خود تماس بگیرید و با او مشورت کنید.

کلام آخر

پریکورونیت اثرات بلند مدتی به دنبال ندارد. اگر دندان عقل به طور کامل از لثه ها خارج شود و یا کشیده شود، در آن ناحیه پریکورونیت به وجود نخواهد آمد. اگر دندان عقل کشیده شود، بهبودی حدود 2 هفته طول می کشد و فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

• درد و ناراحتی فک
• مزه بد دهان
• ورم
• بی حسی بخشی از صورت یا دهان

پیروی از دستورات دندانپزشک، پس از کشیدن دندان عقل بسیار مهم است. اگر پس از برداشتن دندان عقل خود، احساس درد شدید، تب یا خونریزی داشتید، با دندانپزشک تماس بگیرید.

در درمان پریکورونیت بسیار مهم است که هر فرد برنامه درمانی متناسب با شرایط خودش را دریافت کند. در این صورت، این مشکل در اسرع وقت برطرف می شود.