ژنژیوکتومی چیست؟

به جراحی برداشت قسمتی از بافت لثه، ژنژیوکتومی (gingivectomy) گفته می شود. از این عمل جراحی برای درمان مشکلاتی مانند التهاب مزمن لثه یا همان ژنژیویت، استفاده می شود. به علاوه، برداشت بافت نرم اضافی دهان به منظور زیبایی بیشتر نیز، طی این جراحی انجام می شود.

در ادامه این مقاله، به دلایل انجام جراحی ژنژیوکتومی و مراقبت های پس از آن می پردازیم.

چه افرادی گزینه مناسبی برای انجام ژنژیوکتومی هستند؟

دندانپزشکان برای درمان عقب رفتگی لثه ها (gum recession)، ممکن است جراحی برداشت لثه را پیشنهاد دهند. تحلیل بافت نرم دهان، به دلایل مختلفی اتفاق می افتد. برخی از این دلایل عبارتند از:

• افزایش سن
• بیماری های لثه مانند ژنژیویت
• عفونت های باکتریایی
• آسیب به لثه ها

لیفت لثه برای بیماری لثه

اگر که به بیماری لثه مبتلا هستید، ممکن است دندانپزشک برای جلوگیری از پیشرفت بیشتر بیماری، ژنژیوکتومی را پیشنهاد دهد. همچنین با برداشتن قسمتی از بافت لثه، دندانپزشک راحت تر به دندان ها دسترسی پیدا می کند.

بیماری لثه معمولا باعث نمایان شدن قسمت های پایینی دندان ها می شود. این اتفاق می تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد؛ مانند:

• تجمع پلاک (plaque)
• تجمع باکتری ها
• تجمعه تارتار یا کلکولوس. به پلاکی که سخت تر شده است، تارتار گفته می شود.

تجمع این مواد صدمات بیشتری را به دندان ها و لثه ها وارد می کند. همچنین، ممکن است که دندانپزشک در حین معاینه یا تمیز کردن دندان ها، متوجه عفونت در لثه ها شود. در چنین شرایطی، برای جلوگیری از پیشروی بیماری قسمتی از لثه ها برداشته می شود.

ژنژیوکتومی اختیاری

انجام ژنژیوکتومی به عنوان جراحی زیبایی، کاملا اختیاری است. بسیاری از دندان پزشکان انجام این کار را پیشنهاد نمی کنند. البته، در صورتی که خطر خاصی وجود نداشته باشد و دندانپزشک جراح مهارت کافی را داشته باشد، مانعی ندارد. بهتر است قبل از انجام این جراحی، با دندانپزشک خود مشورت کنید تا با مزایا و معایب ژنژیوکتومی بیشتر آشنا شوید.

ژنژیوکتومی

پروسه انجام گرفت لثه چگونه است؟

پروسه ژنژیومتومی، بسته به این که چه مقدار از بافت لثه برداشته می شود، بین 30 تا 60 دقیقه طول می کشد. جراحی های کوچک که روی یک یا چند دندان انجام می شوند، معمولا در یک جلسه به پایان می رسند. اما برداشتن یا تغییر شکل بخش بزرگی از لثه به بیش از یک جلسه نیاز دارد. مخصوصا اگر دندانپزشک حذف هر ناحیه از لثه را فقط در صورت بهبودی ناحیه دیگر که تحت عمل جراحی قرار گرفته بوده، انجام دهد.

مراحل ژنژیوکتومی به شرح زیر است:

• دندانپزشک به لثه بیمار، داروی بی حسی موضعی تزریق می کند تا حین پروسه، دردی حس نکند.
• قسمتی از لثه به وسیله لیزر یا تیغ اسکالپل بریده می شود.
• در تمام طول مدت جراحی، دندانپزشک ساکشنی (suction) را در دهان بیمار قرار می دهد تا بزاق زیادی را که تولید می شود، جمع کند.
• زمانی که بافت لثه بریده شد، جراح به کمک ابزار مخصوصی، به بافت نرم باقی مانده شکل می دهد.
• در انتها، دندانپزشک ماده ای نرم را روی محل جراحی شده قرار می دهد و روی آن را با باند می پوشاند. بدین صورت، لثه ها در هنگام بهبودی تحت محافظت قرار دارند.

استفاده از لیزر و یا تیغ اسکالپل برای ژنژیوکتومی، چه تفاوتی دارد؟

انجام جراحی ژنژیوکتومی با لیزر بسیار رایج است؛ چراکه تکنولوژی لیزر، روز به روز پیشرفت می کند و استفاده از ابزار لیزری، کم هزینه و آسان است. همچنین، لیزر ها دقت عمل بسیار بالایی دارند. به دلیل حرارتی که از این ابزار ها ساتع می شود، مدت زمان لازم برای بهبودی کاهش می یابد و احتمال بروز عفونت نیز کم می شود.

جراحی با لیزر از انجام جراحی به کمک تیغ اسکالپل، هزینه بالاتری دارد. همچنین، استفاده از ابزار لیزری در حین جراحی، نیاز به مهارت بالایی دارد.

ژنژیوکتومی

دوره بهبودی پس از عمل جراحی چگونه است؟

معمولا مدت زمان کمی برای بهبودی از جراحی ژنژیوکتومی لازم است.

چند ساعت اول

پس از انجام ژنژیوکتومی، می توانید بلافاصله به خانه برگردید. دندانپزشک در حین جراحی فقط از بی حسی موضعی استفاده می کند، پس می توانید مسیر کلینیک تا خانه را خودتان رانندگی کنید.

ممکن است بلافاصله احساس درد نداشته باشید. اما به تدریج که اثر بی حسی از بین می رود، درد را حس می کنید. می توانید از دارو های مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش حس درد استفاده کنید.

به علاوه، ممکن است تا چند روز پس از جراحی، لثه های شما خونریزی کنند. پانسمان روی زخم را، تا زمانی که خونریزی بند بیاید، عوض کنید. پس از چند روز، باید پانسمان را به کلی بردارید تا به لثه ها هوا بخورد. دندانپزشک، نحوه صحیح پانسمان کردن و عوض کردن آن را به شما آموزش می دهد تا خودتان بتوانید این کار را در خانه انجام دهید. اگر به مشکلی برخوردید، می توانید با کلینیک دنداپزشکی تماس بگیرید.

چند روز اول

ممکن است تا چند روز، در ناحیه فک احساس درد داشته باشید. توصیه می شود که در این مدت، از غذا های نرم بیشتر استفاده کنید. خوردن غذا های سفت و چسبناک ممکن است به لثه های در حال بهبود، آسیب بزنند. برای کاهش درد و ناراحتی، می توانید یک کمپرس یخ را روی گونه خود قرار دهید. این کار، به کاهش درد و ورم کمک می کند.

با محلول آب و نمک، دهان خود را شست و شو دهید. قرقره کردن این محلول، باکتری های دهان را از بین می برد. در این مدت از دهانشویه های ضد عفونی کننده و ضد باکتریایی استفاده نکنید. ممکن است لثه ها را تحریک کنند.

در مواردی، دندانپزشک برای جلوگیری از ایجاد عفونت، آنتی بیوتیک تجویز می کند.

بلند مدت

هرگونه درد و سوزش، پس از یک هفته به تدریج از بین می رود. برای بررسی بهبودی لثه ها و معاینه، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید. در هفته دوم به بعد، می توانید کم کم به رژیم غذایی عادی بازگردید.

رعایت بهداشت دهان و دندان، اهمیت بسیار زیادی در روند بهبودی دارد. روزی 2 بار، دندان هایتان را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. از کشیدن سیگار خودداری کنید و از غذاهایی که قند زیادی دارند، بپرهیزید.

ژنژیوکتومی

چه زمان باید به دندانپزشک مراجعه کنید؟

در صورت مشاهده موارد زیر، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید:

• خونریزی که متوقف نمی شود
• درد شدیدی که با گذر زمان کاهش نمی یابد و دارو های مسکن اثری بر آن ندارند.
• ترشحات غیر عادی و چرکی
• تب

تفاوت لیفت لثه و ژنژیوپلاستی چیست؟

• ژنژیوکتومی حذف بخشی از بافت لثه است.
• ژنژیوپلاستی تغییر دادن شکل لثه ها به منظور بهبود کارکرد، جلوگیری از پوسیدگی و بهبود توانایی جویدن است. برای تغییر شکل ظاهری لثه ها نیز، ژنژیوپلاستی انجام می شود.

برای درمان بیماری های لثه، از جراحی ژنژیوپلاستی کمتر استفاده می شود. اما در صورتی که فرد، از مشکلات ژنتیکی رنج ببرد یا نیاز به بازسازی و ترمیم دندان ها و لثه داشته باشد، ژنژیوپلاستی انجام می شود.

کلام آخر

ژنژیوکتومی، جراحی بسیار کم خطری است که بر روی بافت لثه آسیب دیده انجام می شود. همچنین، برخی افراد برای تغییر ظاهر لبخندشان این جراحی را انجام می دهند.

مدت زمان لازم برای بهبودی از جراحی ژنژیوکتومی بسیار کم است. این جراحی، در اکثر مواقع نتیجه مطلوب را دارد.