لثه حساس چیست؟

مسواک زدن و نخ دندان کشیدن جزو عادت های روزانه هستند اما داشتن لثه های حساس و دردناک، انجام این کار ها را دشوار می کند. درد و حساسیت لثه می تواند حفیف و یا بسیار شدید باشد. بسیاری از افراد ممکن است به درد خفیف لثه توجهی نکنند اما باید توجه داشت که درد و حساسیت لثه می تواند نشانه مشکل بزرگ تر و جدی تری باشد. در این مقاله به علت حساس شدن لثه ها، نشانه ها و روش های درمان آن می پردازیم.

علائم حساسیت لثه چه هستند؟

اگر لثه های حساسی داشته باشید، در زمان مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ممکن است کمی درد احساس کنید. این درد یا به تدریج از بین می رود و یا ادامه دار می شود. در برخی مواقع، حساس شدن بافت نرم دهان با موارد زیر همراه است:

• ورم
• قرمزی
• خون ریزی
• بوی بد دهان

فراموش نکنید که میان حساس شدن لثه ها (gum sensitivity) و حساس شدن دندان ها (tooth sensitivity)، تفاوت وجود دارد. بسته به موقعیتی از دهان که دچار درد شده است، تشخیص این که مشکل از دندان ها است یا لثه ها، می تواند سخت باشد.

اگر دندان های شما حساس شده باشند، در هنگام خوردن و نوشیدن غذا های گرم احساس درد خواهید کرد. از جمله عواملی که می توانند باعث حساسیت دندان ها شوند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوسیدگی شدید دندان
• از دست دادن پرکردگی دندان
• فرسایش مینای دندان

لثه حساس

چه عواملی باعث حساس شدن لثه ها می شوند؟

محکم و خشن مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، می تواند به حساس شدن لثه ها بینجامد. در این صورت، ممکن است در حین تمیز کردن دندان ها و بعد از آن، احساس درد بکنید.

بریس های دندانی و دندان های مصنوعی نیز می توانند باعث حساسیت و درد بافت نرم دهان شوند. این نوع درد معمولا موقتی است و زمانی که دهان به ابزار دندانی عادت کند، از بین می رود.

دو دلیلی که در بالا ذکر شد، تنها عوامل ایجاد حساسیت نیستند. در بعضی موارد، عواملی که هیچ ارتباطی با بهداشت دهان ندارند، حساسیت را به وجود می آورند.

1.بیماری لثه

منظور از بیماری لثه، التهاب بافت نرم دهان است. این بیماری، بافتی را که دندان ها را ثابت نگه داشته، تحت تاثیر قرار می دهد. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، یکی از راه های ابتلا به عفونت لثه است. در روند این بیماری، پلاک به تدریج بر روی دندان ها جمع می شود. پلاک (plaque)، لایه ای چسبناک و حاوی باکتری است.

اولین مرحله بیماری لثه، ژنژیویت (gingivitis) است. علائم ژنژیویت عبارتند از ورم و خون ریزی از لثه ها. اگر این التهاب خفیف به موقع درمان نشود، بیماری پیشرفت می کند و به پریودنتیت (periodontitis) تبدیل می شود. پریودنتیت، پیشرفته ترین حالت التهاب لثه ها است.

پریودنتیت زمانی رخ می دهد که پلاک، به سطح زیر خط لثه نیز راه پیدا کند. نفوذ پلاک به زیر لثه، باعث واکنش شدید التهابی در بافت نگهدارنده دندان ها و استخوان ها می شود. در موارد خیلی شدید، پریودنتیت می تواند به از دست دادن دندان ها بینجامد.

2.کمبود ویتامین سی (اسکوروی)

به کمبود ویتامین سی، اسکوروی (scurvy) گفته می شود. این اختلال زمانی رخ می دهد که در رژیم غذایی، ویتامین C به اندازه کافی وجود نداشته باشد. همچنین، امکان دارد که در جذب ویتامین توسط بدن، مشکلی وجود داشته باشد.

کمبود ویتامین سی، علائم و نشانه هایی به همراه دارد؛ از جمله درد، ورم و خون ریزی لثه ها. از دیگر نشانه ها می توان به خستگی، درد مفاصل و کبودی پوست اشاره کرد.

3.سیگار کشیدن

کشیدن سیگار علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به سرطان ریه و سکته، به لثه ها نیز آسیب می زند. آسیب لثه ها می تواند به بیماری لثه بینجامد.

4.دیابت

دیابت کنترل نشده می تواند بر سلامت لثه ها تاثیر بگذارد. در واقع، مقدار زیاد گلوکز موجود در بزاق دهان به تجمع پلاک و باکتری سرعت می بخشد. اگر پلاک تمیز نشود، می تواند باعث ایجاد بیماری پریودنتال شود.

5.تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی ممکن است در حساس شدن لثه ها، تاثیر داشته باشد. در زمان بارداری، بلوغ، عادت ماهانه و قاعدگی تغییرات هورمونی زیادی رخ می دهد. این تغییرات باعث افزایش جریان خون در لثه ها می شود. بدین ترتیب، بافت نرم دهان حالتی حساس پیدا می کند.

6.عفونت های دهانی

زخم ها و عفونت های دهانی نیز می توانند باعث تحریک و سوزش لثه ها شوند و درد ایجاد کنند. دلایل ایجاد زخم های کوچک در دهان عبارتند از:

• کمبود ویتامین
• استرس
• بیماری های خود ایمن
• غذا های اسیدی

عفونت های دهانی شامل برفک (oral thrush) و تبخال نیز می شود. علائم شامل زخم های سطحی و سفید رنگ روی لثه ها است.

7.استرس

استرس زیاد، سطح کورتیزول را بالا می برد. در واقع، کورتیزول هورمون استرس است. بالا بودن سطح این هورمون برای مدت طولانی باعث بروز التهاب در قسمت های مختلف بدن از جمله لثه ها می شود.

روش های درمان لثه حساس

راه درمانی باید بر اساس علت ایجاد حساسیت انتخاب شود. در مواردی، با رعایت نکاتی در خانه می توان لثه حساس را درمان کرد. اما در اکثر مواقع، باید برای درمان به دندان پزشک متخصص مراجعه کنید.

لثه حساس

درمان های خانگی

• در رعایت بهداشت دهان و دندان دقت کنید. حداقل دو بار در روز دندان های خود را مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. می توانید از دندان پزشک خود بخواهید تا تکنیک های صحیح تمیز کردن دندان ها را به شما نشان دهد. با ملایمت از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. بهتر است که مسواک تان موهای نرمی داشته باشد تا لثه ها را اذیت نکند.
• از دهانشویه استفاده کنید. دهانشویه به از بین بردن باکتری های دهان کمک می کند و سوزش لثه ها را از بین می برد.
• به اندازه کافی ویتامین سی مصرف کنید. میوه و سبزیجات بیشتری را در برنامه غذایی خود قرار دهید و یا از مکمل های مولتی ویتامین استفاده کنید.
• بیشتر آب بنوشید. اگر پس از هر وعده غذایی نمی توانید دندان های خود را مسواک بزنید، آب بنوشید. با نوشیدن آب، باکتری ها و ذرات غذا از دهان و دندان شما شسته می شود.
• سیگار را ترک کنید. با ترک سیگار، سلامتی به لثه های شما بازمی گردد و حساسیت بافت نرم دهان برطرف می شود. اگر ترک ناگهانی سیگار برای شما دشوار است، می توانید برای مدتی از جایگزین های نیکوتینی استفاده کنید.
• میزان استرس خود را کنترل کنید. خواب کافی، ورزش منظم و تعادل در انجام کار ها در کاهش استرس موثر است.
• برای کنترل درد لثه می توانید از مسکن های بدون نسخه استفاده کنید. زخم های لثه معمولا خود به خود از بین می روند. اما، برای کاهش حساسیت لثه ها در دوران بهبودی زخم ها می توانید از مسکن هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن، استفاده کنید. مسکن ها را بر اساس دستور العمل های نوشته شده در پشت بسته هایشان مصرف کنید.

لثه حساس

درمان های تخصصی دندان پزشک

اگر که حساسیت لثه و سوزش آن، خود به خود بهتر نشد و یا بدتر شد، به دندان پزشک متخصص درمان بیماری های لثه مراجعه کنید. علاوه بر حساس شدن لثه هایتان، ممکن است به عفونت و یا بیماری پریودنتال نیز دچار شده باشید.

اگر علت حساس شدن لثه هایتان، بیماری پریودنتال باشد، باید دندان های شما به صورت تخصصی تمیز شوند. پلاک و تارتار جمع شده در اطراف دندان ها باید کاملا از بین برود. با درمان بیماری، حساسیت لثه نیز به تدریج بهبود پیدا می کند.

در مواردی، خون ریزی و حساس بودن لثه نشانه بیماری خود ایمن، سرطان و یا اختلالات مربوط به خون است. در چنین مواردی، باید آزمایش های بیشتری انجام شود تا دندان پزشکان و پزشکان بتوانند مشکل را به درستی تشخیص دهند. به همین دلیل، آزمایش خون و عکس برداری هایی تجویز می شود تا میزان گسترش التهاب مشخص شود. تا زمان تشخیص صحیح اختلال، دندان پزشک مسکن هایی را برای کاهش درد و التهاب تجویز می کند.

کلام آخر

همان طور که گفته شد، حساس شدن و سوزش لثه ها قابل درمان است. برای درمان قطعی، ابتدا باید عامل ایجاد حساسیت را یافت. اگر با وجود انجام درمان های خانگی و گذشت زمان، لثه هایتان هم چنان حساس هستند، باید آن را جدی بگیرید و به دندان پزشک مراجعه کنید.