انواع ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنت های دندان (dental implant)، جایگزینی مصنوعی برای ریشه دندان های طبیعی هستند. ایمپلنت معمولا از تیتانیوم یا آلیاژ های آن ساخته می شود. روی سطح ایمپلنت مواد خاصی قرار می گیرد که استحکام آن را بالا می برد و جوش خوردن ایمپلنت به فک را تسریع می کند. انواع مختلفی از ایمپلنت های دندانی موجود است. ایمپلنت های جدید تر، استوانه ای یا مخروطی هستند تا شباهت بیشتری به شکل ریشه های دندان های طبیعی داشته باشند. دندان مصنوعی، روکش (crown) یا بریج (bridge) می تواند بر روی ایمپلنت قرار بگیرد. این اضافات یا به صورت دائمی به ایمپلنت چسبانده می شوند و یا متحرک هستند.

انواع ایمپلنت های دندانی

در حال حاضر، ایمپلنت هایی که ظاهری مشابه ریشه های طبیعی دارند، محبوب تر هستند. این ایمپلنت ها ممکن است استوانه ای یا مخروطی باشند. همچنین، برخی ایمپلنت ها صاف و برخی دارای شیار هستند.

سطح ایمپلنت های دندان

در سطح ایمپلنت های دندان، فرورفتگی ها و برآمدگی هایی وجود دارد. زمانی که ایمپلنت داخل استخوان قرار می گیرد، سلول ها روی این چین و شکن ها قرار می گیرند و بدین ترتیب، ایمپلنت سریع تر به استخوان جوش می خورد. سلول های لثه نیز دور قسمت بالایی ایمپلنت قرار می گیرند. در نتیجه، ایمپلنت در جای خود ثابت و محکم می شود. چین و شکن های ایمپلنت ها به گونه ای طراحی شده اند تا سلول های استخوان به راحتی روی آن ها مستقر شوند و ایمپلنت به استخوان جوش بخورد. هر چه این فرورفتگی ها و برآمدگی ها دقیق تر طراحی شده باشند، کیفیت ایمپلنت بالاتر می رود. هر چه کیفیت ایمپلنت بالاتر باشد، استحکام آن بیشتر است.

انواع ایمپلنت های دندانی

اجزای ایمپلنت دندان

ایمپلنت دندان از اجزای مختلفی تشکیل شده است: خود ایمپلنت، اباتمنت (abutment) و روکش یا دندان مصنوعی.

انواع ایمپلنت های دندانی

اجزایی دندانی که روی ایمپلنت چسبانده می شوند

یکی از راه های قرار دادن روکش یا دندان مصنوعی بر روی ایمپلنت، چسباندن روکش به بخش واسطی به نام اباتمنت است. اباتمنت به ایمپلنت زیر خود پیچ می شود. چسباندن روکش به اباتمنت یکی از بهترین روش های جایگذاری ایمپلنت است. البته، دندانپزشک باید حین انجام پروسه دقت زیادی داشته باشد. زیرا، ماده چسبنده ای که استفاده می شود، می تواند به زیر لثه ها نفوذ پیدا کند و به مرور زمان، به ایمپلنت آسیب برساند. اگر به خوبی از ایمپلنت نگه داری نشود، ممکن است روکش پس از مدتی بشکند و یا ترک بخورد.

انواع ایمپلنت های دندانی

اجزایی که به ایمپلنت پیچ می شوند

روشی دیگر برای قرار دادن روکش روی ایمپلنت، اتصال با پیچ است. در این روش، روکش یا دندان مصنوعی به طور مستقیم روی ایمپلنت قرار می گیرد. سوراخی که پیچ ایجاد کرده است، با مواد مخصوصی که همرنگ دندان هستند، پر می شود. مزیت این روش این است که ایمپلنت راحت تر برداشته می شود. ممکن است برای تمیز کردن تخصصی دندان ها، نیاز باشد برای مدت کوتاهی ایمپلنت و روکش برداشته شوند. از معایب این روش می توان به استحکام کم پیچ ها اشاره کرد. امکان دارد پیچ ایمپلنت پس از مدتی شل شود. در این صورت باید با پیچ گوشتی های مخصوص آن را دوباره سفت کرد. افرادی که این نوع ایمپلنت را دریافت می کنند، باید برای سفت و محکم کردن پیچ به طور منظم به دندانپزشک متخصص مراجعه نمایند.

انواع ایمپلنت های دندانی

مینی ایمپلنت های دندانی (dental mini-implants)

مینی ایمپلنت ها، ایمپلنت های دندانی بسیار نازکی هستند که کاربرد محدودی دارند:

• زمانی که فضای خالی ناشی از دندان از دست رفته، بسیار کوچک باشد، از این نوع ایمپلنت استفاده می شود. البته، این نوع ایمپلنت استحکام و مقاومت کمتری دارد.
• برای محکم کردن دنچر های متحرک، می توان از این نوع ایمپلنت استفاده کرد؛ مخصوصا در افراد سالمند.
• ایمپلنت های مینی به عنوان ایمپلنت های موقت به کار می روند. برای مثال، اگر استخوان و لثه به اندازه کافی سالم نباشند، ابتدا این ایمپلنت ها در لثه قرار می گیرند.

انواع ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت های قدیمی که امروزه به ندرت به کار می روند

ایمپلنت تیغه ای:

انواع ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت  ساب پریوستال (subperiostal implants):

انواع ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت های داخل استخوانی یا ترنس اسئوس (transosseus implants):

انواع ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت های نام برده شده، در زمان خود بسیار محبوب بوده اند اما در حال حاضر، به ندرت به کار برده می شوند. البته، در مواردی که استخوان فک به شدت تحلیل یافته باشد، از ایمپلنت های ترنس اسئوس استفاده می شود.

انواع ایمپلنت های دندانی

ایمپلنت های زایگوماتیک (zygomatic implants)

ایمپلنت های زایگوماتیک در عقب فک بالا قرار می گیرند. در این قسمت، تراکم استخوان فک کمتر است. نوک ایمپلنت ها در استخوان های گونه (زایگوماتیک) قرار می گیرد؛ چراکه تراکم استخوان گونه به مرور زمان کاهش نمی یابد. در مواردی که استخوان فک بالا تحلیل یافته است، می توان از این نوع ایمپلنت استفاده کرد. همچنین، اگر بیمار موافق انجام پیوند استخوان نباشد، ممکن است بتوان ایمپلنت های زایگوماتیک را جایگذاری کرد.

انواع ایمپلنت های دندانی

در مواردی که استخوان فک بیمار دچار آتروفی شده است، می توان یک یا چند ایمپلنت زایگوماتیک را در دهان قرار داد. این پروسه معمولا در یک جلسه انجام می شود. تنها دندانپزشکان متخصص و بسیار ماهر می توانند پروسه جایگذاری ایمپلنت های زایگوماتیک را انجام دهند.

کلام آخر

در این مقاله، نگاهی کوتاه به برخی از انواع ایمپلنت های دندان داشتیم. تنوع ایمپلنت های دندانی بسیار زیاد است و هر نوع، کارایی خاص خود را دارد. برای انتخاب ایمپلنت دندان مناسب، حتما با دندانپزشک متخصص مشورت کنید.